بیش از سه ماه از آغاز حملات نیروهای ناتو به لیبی می گذرد و نبرد میان نیروهای مخالف با قذافی با استفادۀ نظامیان ناتو از هواپیماهای آپاچی بریتانیایی وارد مرحلۀ تازه ای شده است. به نظر می رسد جنگ میان دو جبهه آنگونه که غرب مدعی آن بود، چندان دقیق از آب درنیامد اما در این بین، فرسایشی شدن جنگ نیز چندان به ضرر ناتو نیست به خصوص آنکه به تازگی موضوع باقی ماندن آن ها حتی پس از سقوط قذافی نیز مطرح است.

راسموسن دبیرکل ناتو در آخرین اظهارنظر خود از پیروزی قریب الوقوع نیروهای نظامی غرب و سقوط قذافی خبر داده است اما از اعلام زمان دقیق خروج نیروها سخنی به میان نیاورده است. با این حال پر واضح است مبارزان لیبیایی امید دارند با سقوط قذافی، اشغال لیبی و حضور نیروهای بیگانه، خود به معضل جدیدی برای کشور بحران زدۀ آن ها تبدیل نشود. خبر در گفتگو با عباس برومند، کارشناس آفریقا آخرین تحولات لیبی را مورد بررسی قرار داده است.

جنگ در لیبی فرسایشی شده و به رغم گذشت چندین ماه از آغاز عملیات نظامی ناتو ظاهرا غرب هنوز راهکاری برای برون رفت از بحران نیافته است. آیا به نظر شما می توان گفت که پیش بینی غرب در مورد لیبی اشتباه از آب درآمد؟
همانگونه که در مصاحبۀ قبلی بدان اشاره کردم شرایط در لیبی با مصر و تونس متفاوت است و درگیری در این کشور به جنگ طولانی داخلی منجر خواهد شد. اکنون متاسفانه همان اتفاق افتاده است. غرب البته در آغاز امیدوار بود که قذافی را به زودی ساقط می کند اما در میانه راه وقتی بیشتر با واقعیات صحنه لیبی روبرو شد به زعم من استراتژی خود را تغییر داد، فرسایشی شدن جنگ امروز به گمان من خواست آمریکا و غرب در لیبی است.

برخی از ناظران به تجزیه لیبی اعتقاد دارند. آیا باید در آینده شاهد تجزیه این کشور باشیم؟
سرزمینی که دارای بافت قبایلی است و مفهوم همبستگی ملی تحت الشعاع حیات قبایلی است همواره در معرض خطر تجزیه است. لیبی هم اکنون مدت ها است که به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شده و برخی کشورها حتی این مساله را به رسمیت شناخته اند. اما تا زمانی که در سازمان ملل اتفاقی نیفتد این خطر را نباید جدی بگیریم. مساله این است که قذافی خود را حاکم تمام لیبی می داند و انقلابیون نیز توان چنین تجزیه ای را ندارند. غرب هم ظاهرا هنوز به چنین جمع بندی نرسیده است. بنابر این خطر تجزیه امری فوری نیست اما همواره به صورت یک خطر بالقوه مطرح است.

در حال حاضر اروپا و آمریکا به شدت درگیر بحران مالی هستند، با این اوصاف ادامه درگیری نظامی برای غرب در لیبی به صرفه خواهد بود؟
آن ها به منابع سرشار انرژی در لیبی امید بسته اند چراکه نه قذافی و نه انقلابیون در صورت تسلط بر منابع نفتی تا اطلاع ثانوی گزینه ای جز غرب برای فروش انرژی ندارند و به دلیل نیاز فوری به پول نقد و سایر امکانات در مقام چانه زنی برای قیمت گذاری هم نخواهند بود. البته غرب در حال حاضر نگران مدیریت هزینه های بالفعل نبرد است و بر همین اساس است که هنوز فرماندهی نبرد در لیبی بلاتکلیف است و هریک از بازیگران، آن را به گردن دیگری می اندازد تا کمترین آسیب را ببیند.

حال که جنگ به این مقطع رسیده، فی الواقع غرب می خواهد در این کشوری که به ویرانه تبدیل شده چه کند؟ به بیان واضح تر برنامه غرب برای لیبی چیست؟
به گمان من غرب مایل به پیروزی مقتدرانه هیچیک از طرفین درگیری نیست. تصور من این است که غرب فعلا گزینه تضعیف توانمندی ها و زیرساخت های لیبی را دنبال می کند. به نظر می رسد لیبی باید آنقدر تخریب شود و چنان ضعیف شود که هیچ قدرتی پس از پیروزی بدون اتکای کامل به غرب نتواند این کشور را اداره کند. پس از این رخداد به نظرم غرب در شرایط جدید، بر اساس معادلات جهانی و منطقه ای و به خصوص سرانجام دولت مصر برای لیبی تصمیم گیری خواهد کرد.

با توجه به مقاومت سرسختانۀ قذافی آیا به اعتقاد شما بالاخره او رفتنی است؟
به نظرم بله. وقتی به مرحله فوق الذکر رسیدیم و خیال غرب هم از وابستگی طولانی مدت لیبی به خودش و هم از جهت استقرار و ثبات در مصر راحت شد، به گزینه حذف قذافی می رسد. چون این دیکتاتور وحشی، بی آبروتر از آن است که قابل تطهیر و نگهداری باشد. قذافی حذف خواهد شد و دولت جدید در لیبی، وابسته به غرب و ابزار کنترلی برای مصر و تونس روی کار خواهد آمد. البته این استراتژی غرب است اما ممکن است اراده خداوند که در اراده ملت ها متجلی می شود سرنوشت متفاوتی را برای لیبی رقم بزند.

منبع: خبر آنلاین