اريتره سرزميني تاريخي در قاره افريقاست كه از شمال غربي با سودان، از جنوب و غرب با اتيوپي، و از جنوب شرقي با جيبوتي همسايه است (3: 1201). مساحت آن 121144 كيلومتر مربع (3: 1205) و جمعيت آن (طبق آمار سال 2000) 3900000 نفر برآورد شده است (4: 70). پايتخت آن شهر اسمره[1] است. زبان‌هاي تيگره‌اي و عربي در اين كشور رسميت دارند (720:1) ولي زبان انگليسي نيز از طريق آموزش در مدارس و دانشگاه‌ها و به‌عنوان زبان اصلي تجارت بسيار رايج است (1201:3).

تاريخچه
در حدود 1000 سال پيش از ميلاد، مردمي سامي‌نژاد از كشور سبا (شمال و جنوب يمن)، واقع در شبه جزيره نوبيا[2]، از درياي سرخ گذشته و به سرزميني كه امروزه اريتره نام دارد مهاجرت كردند. اين مردم بعدها امپراتوري آكسوم[3] را تشكيل دادند كه در قرن چهارم به‌قدرت رسيد و رفته‌رفته دامنه نفوذ خود را تا مصر و يمن گسترش داد (10:2). امپراتوري آكسوم از قرن 8 م. رو به انحطاط نهاد و در قرن 11م. سقوط كرد. از اين زمان دولت حبشه بر اين سرزمين تسلط يافت (1: 719). در 1527م. پرتغالي‌ها با گذر از باب‌المندب به بندر مصوع[4] (برخي متون مساوا) در آمدند و بر سرزمين اريتره حكومت راندند و حدود سي سال بر اين بندر حاكم بودند. از 1557م. دوران حاكميت عثماني‌ها بر اريتره آغاز شد كه با افت و خيزهايي همراه بود (1: 719). در سال 1885، ايتاليايي‌ها وارد بندر مصوع شده و در سال 1890 اريتره رسمآ مستعمره ايتاليا گرديد (719:1). از 1941 تا 1952 اين كشور تحت اشغال نيروهاي انگليس بود (1: 719) و سرانجام در 1947 موضوع اريتره در سازمان ملل مطرح شد و قيمومت آن به اتيوپي واگذار گرديد (2: 11). جبهه آزادي‌بخش اريتره از سال 1960 فعاليت‌هاي وسيعي را براي استقلال اين كشور آغاز كرد و منجر به بروز درگيري‌هاي طولاني شد كه به جنگ‌هاي سي‌ساله استقلال‌طلبانه موسوم است (2: 102). سرانجام در 1991 اين كشور توانست استقلال خود را كسب كند (2: 102).

اين كشور، اگر چه تاريخي كهن دارد، به لحاظ فرهنگي داراي كاستي‌هايي است. به‌نظر مي‌رسد كه اوج اعتلاي فرهنگي اريتره در زمان حاكميت انگليسي‌ها و ايتاليايي‌ها بوده است. اين دو دولت در دوران تسلط خود بر اريتره اقدام به ساخت چند مدرسه و نيز انجام اصلاحات در بخش‌هاي اداري و مدارس كردند (2: 53). درگيري‌هاي طولاني به‌مدت سي سال در مبارزات مسلحانه، علاوه بر آنكه انهدام مدارس و مراكز فرهنگي را در پي داشت، مانع تأسيس و گسترش مراكز فرهنگي جديد نيز گرديد. از اين رو، سطح علمي جامعه اريتره رشد قابل توجهي نداشته است و ميزان باسوادي بزرگسالان كمتر از 20 درصد گزارش شده است (2: 63). تعداد مدارس در اين كشور، خصوصآ در مناطق روستايي، بسيار اندك است و فقط يك دانشگاه در اين كشور فعاليت دارد.

كتابخانه‌هاي دانشگاهي
دانشگاه اسمره تنها دانشگاه معتبر در اريتره به‌شمار مي‌رود. اين دانشگاه در سال 1958 توسط ايتاليايي‌ها تأسيس شد و در 1968 انگليسي‌ها بخش‌هايي به آن افزودند (5: 447). كتابخانه اين دانشگاه در حال حاضر داراي 60000 جلد كتاب است كه به بيش از 240 استاد و 3180 دانشجو ارائه خدمت مي‌كند (5: 447).

كتابخانه‌هاي عمومي
مهم‌ترين كتابخانه‌هاي عمومي اريتره عبارتند از كتابخانه عمومي اسمره (تأسيس 1955) كه داراي 11000 جلد كتاب است (5: 447)؛ كتابخانه انجمن انگليسي[5] (تأسيس 1971)، واقع در شهر اسمره، كه مجموعه ن تا سال 1999 شامل 20000 جلد كتاب و 30 عنوان نشريه ادواري بوده است (5: 447)؛ و كتابخانه شهري مصوع (تأسيس 1997) كه جديدترين كتابخانه عمومي اريتره محسوب مي‌شود و داراي 10000 جلد كتاب است (5: 447).



مآخذ

1) رضا، عنايت‌اللّه. "اريتره". دايره‌المعارف بزرگ اسلامي. ج ،7 ص 717-721؛ 2
2) كريملو، داوود. كتاب سبز: اريتره. تهران: وزارت امور خارجه، 1373؛
3) The Europa World Yearbook. 41th. ed. London: Europa Publication Limited, 1997; 4) The State of World Population 2000. UNFPA; 5) The World of Learning. 49th. ed. London: Europa publication Limited, 1999.

 

[1] Asmara

[2] Nubia

[3] Axume

[4] Massawa

[5] British Council Library