اريتره سرزميني تاريخي در قاره
افريقاست كه از شمال غربي با سودان، از جنوب و غرب با اتيوپي، و از جنوب شرقي با
جيبوتي همسايه است (3: 1201). مساحت آن 121144 كيلومتر مربع (3: 1205) و جمعيت آن
(طبق آمار سال 2000) 3900000 نفر برآورد شده است (4: 70). پايتخت آن شهر اسمره[1]
است. زبان‌هاي تيگره‌اي و عربي در اين كشور رسميت دارند (720:1) ولي زبان انگليسي
نيز از طريق آموزش در مدارس و دانشگاه‌ها و به‌عنوان زبان اصلي تجارت بسيار رايج
است (1201:3).
تاريخچه
در حدود 1000 سال پيش از ميلاد، مردمي سامي‌نژاد از كشور سبا (شمال و جنوب يمن)،
واقع در شبه جزيره نوبيا[2]، از درياي سرخ گذشته و به سرزميني كه امروزه اريتره نام
دارد مهاجرت كردند. اين مردم بعدها امپراتوري آكسوم[3] را تشكيل دادند كه در قرن
چهارم به‌قدرت رسيد و رفته‌رفته دامنه نفوذ خود را تا مصر و يمن گسترش داد (10:2).
امپراتوري آكسوم از قرن 8 م. رو به انحطاط نهاد و در قرن 11م. سقوط كرد. از اين
زمان دولت حبشه بر اين سرزمين تسلط يافت (1: 719). در 1527م. پرتغالي‌ها با گذر از
باب‌المندب به بندر مصوع[4] (برخي متون مساوا) در آمدند و بر سرزمين اريتره حكومت
راندند و حدود سي سال بر اين بندر حاكم بودند. از 1557م. دوران حاكميت عثماني‌ها بر
اريتره آغاز شد كه با افت و خيزهايي همراه بود (1: 719). در سال 1885، ايتاليايي‌ها
وارد بندر مصوع شده و در سال 1890 اريتره رسمآ مستعمره ايتاليا گرديد (719:1). از
1941 تا 1952 اين كشور تحت اشغال نيروهاي انگليس بود (1: 719) و سرانجام در 1947
موضوع اريتره در سازمان ملل مطرح شد و قيمومت آن به اتيوپي واگذار گرديد (2: 11).
جبهه آزادي‌بخش اريتره از سال 1960 فعاليت‌هاي وسيعي را براي استقلال اين كشور آغاز
كرد و منجر به بروز درگيري‌هاي طولاني شد كه به جنگ‌هاي سي‌ساله استقلال‌طلبانه
موسوم است (2: 102). سرانجام در 1991 اين كشور توانست استقلال خود را كسب كند (2:
102).
اين كشور، اگر چه تاريخي كهن دارد، به لحاظ فرهنگي داراي كاستي‌هايي است. به‌نظر
مي‌رسد كه اوج اعتلاي فرهنگي اريتره در زمان حاكميت انگليسي‌ها و ايتاليايي‌ها بوده
است. اين دو دولت در دوران تسلط خود بر اريتره اقدام به ساخت چند مدرسه و نيز انجام
اصلاحات در بخش‌هاي اداري و مدارس كردند (2: 53). درگيري‌هاي طولاني به‌مدت سي سال
در مبارزات مسلحانه، علاوه بر آنكه انهدام مدارس و مراكز فرهنگي را در پي داشت،
مانع تأسيس و گسترش مراكز فرهنگي جديد نيز گرديد. از اين رو، سطح علمي جامعه اريتره
رشد قابل توجهي نداشته است و ميزان باسوادي بزرگسالان كمتر از 20 درصد گزارش شده
است (2: 63). تعداد مدارس در اين كشور، خصوصآ در مناطق روستايي، بسيار اندك است و
فقط يك دانشگاه در اين كشور فعاليت دارد.
كتابخانه‌هاي دانشگاهي
دانشگاه اسمره تنها دانشگاه معتبر در اريتره به‌شمار مي‌رود. اين دانشگاه در سال
1958 توسط ايتاليايي‌ها تأسيس شد و در 1968 انگليسي‌ها بخش‌هايي به آن افزودند (5:
447). كتابخانه اين دانشگاه در حال حاضر داراي 60000 جلد كتاب است كه به بيش از 240
استاد و 3180 دانشجو ارائه خدمت مي‌كند (5: 447).
كتابخانه‌هاي عمومي
مهم‌ترين كتابخانه‌هاي عمومي اريتره عبارتند از كتابخانه عمومي اسمره (تأسيس 1955)
كه داراي 11000 جلد كتاب است (5: 447)؛ كتابخانه انجمن انگليسي[5] (تأسيس 1971)،
واقع در شهر اسمره، كه مجموعه ن تا سال 1999 شامل 20000 جلد كتاب و 30 عنوان نشريه
ادواري بوده است (5: 447)؛ و كتابخانه شهري مصوع (تأسيس 1997) كه جديدترين كتابخانه
عمومي اريتره محسوب مي‌شود و داراي 10000 جلد كتاب است (5: 447).
مآخذ
1) رضا، عنايت‌اللّه. "اريتره". دايره‌المعارف بزرگ اسلامي. ج ،7 ص 717-721؛ 2
2) كريملو، داوود. كتاب سبز: اريتره. تهران: وزارت امور خارجه، 1373؛
3) The Europa World Yearbook. 41th. ed. London: Europa Publication Limited,
1997; 4) The State of World Population 2000. UNFPA; 5) The World of Learning.
49th. ed. London: Europa publication Limited, 1999.
[1] Asmara
[2] Nubia
[3] Axume
[4] Massawa
[5] British Council Library