آنگولا كشوري جمهوري است كه در جنوب غربي افريقا، ميان زئير در شمال، زامبيا در شرق، ناميبيا در جنوب، و اقيانوس اطلس در غرب قرار دارد. جمعيت آنگولا (طبق آمار سال 2000) بالغ بر 12900000نفر بوده و مساحتش 1246700 كيلومترمربع است. زبان رسمي آن پرتغالي و زبان ديگر آن بانتو است.

تاريخچه. آنگولا كه در قرن شانزدهم مستعمره پرتغال شد و تا قرن بيستم ساكنان پرتغالي زيادي نداشت. جنگ چريكي عليه اروپايي‌ها در 1961 درگرفت و وقتي كشور استقلال خود را در 1975 به‌دست آورد پايان يافت. به‌دنبال آن، جنگ‌هاي داخلي با كمك نيروهاي خارجي آغاز شد. جنگ در 1991 پايان يافت و نيروهاي خارجي عقب‌نشيني كردند. درباره كتابخانه‌ها بعد از اوايل دهه 1980 اطلاعات موثق اندكي وجود دارد.

كتابخانه ملي.در سال 1977 اداره ملي كتابخانه‌ها [1] با هدف تشكيل شبكه‌اي ملي از كتابخانه‌ها، آرشيوها، و مراكز اسناد ايجاد شد كه كتابخانه‌هاي دانشگاهي و آموزشگاهي وزارت آموزش و پرورش را دربر نمي‌گرفت. طي بازسازي جامعه اطلاعاتي، كتابخانه ملي مركزي[2] با بهره‌گيري از مجموعه و تسهيلات كتابخانه ملي سابق (تأسيس 1968)، كه بخشي از كتابخانه ملي ليسبون (پرتغال) بود، در لوآندا ايجاد شد. مجموعه آن تا اندازه‌اي متشكل از موادي خارج از حوزه تخصصي كتابخانه موزه ملي آنگولا و مؤسسه تحقيقات علمي آنگولا و همچنين شامل كتابخانه دبيرخانه ايالتي آموزش و پرورش بود. قانون واسپاري، كه در ليسبون اعمال مي‌شد، مواد كتابخانه‌اي را از طريق كتابخانه‌هاي ملي استان‌ها توزيع مي‌كرد. كتابخانه ملي مركزي با ادغام كتابخانه‌هاي مختلف خصوصي و اداري كه به آن واگذار شده بود تكميل گرديد. در 1978 قانوني براي تشكيل و نظم بخشيدن به اداره ملي كتابخانه‌ها و تأسيس كتابخانه ملي مركزي و در 1979 قانون واسپاري به تصويب رسيد.

شبكه ملي، در واقع، آرشيوها و مراكز اسناد را، به‌استثناي واحدهايي كه تاريخي بوده و به اداره ملي موزه‌ها و آثار باستاني وابسته هستند، دربر مي‌گيرد. مهم‌ترين مركز آرشيوي در موزه آنگولا واقع در لوآنداست.

كتابخانه‌هاي دانشگاهي. دانشگاه آنگولا كتابخانه جامعي دارد كه به‌عنوان مركز اسناد و مركز ملي تحقيقات علمي[3] ارائه خدمت مي‌كند. موجودي كتابخانه به مجموعه‌هاي اختصاصي تقسيم گرديده و در شهرهاي لوآندا، لوبَنگو، و هوآمبو توزيع شده است. سازمان‌هاي خاص، هريك مجموعه‌هاي تخصصي براي خود دارند. كتابخانه‌هاي دانشگاهي داراي چندين هزار جلد كتاب هستند و فقط كتابخانه دانشگاه لوآندا حدود 75000جلد كتاب دارد.

كتابخانه‌هاي عمومي. بزرگ‌ترين كتابخانه عمومي، كتابخانه شهرداري[4] لوآنداست. بعد از استقلال، اداره ملي كتابخانه‌ها با توسعه شبكه كتابخانه‌ها در مناطق روستايي حركتي را در جهت مبارزه ملي با بيسوادي آغاز كرد كه با ايجاد كميته‌هايي از گروه‌هاي تلاشگر در واحدهاي توليدي، مانند مزارع و كارخانه‌ها، نيز گسترش يافت. تا اواخر دهه 1970، از طريق اين چالش‌ها، در بيش از پنجاه نقطه كشور كتابخانه‌هاي مردمي تأسيس شده بود كه در خدمت حدود 2500000 نفر از جمعيت باسواد (به‌اضافه 2000000نفر دانش‌آموز و دانشجو) بود. چگونگي ادامه اين پيشرفت‌ها در جريان درگيري‌هاي سياسي كشور مشخص نيست.

كتابخانه‌هاي آموزشگاهي. معدودي كتابخانه آموزشگاهي زير نظر وزارت آموزش و پرورش فعاليت دارند.

كتابخانه‌هاي تخصصي.  كتابخانه‌هاي تخصصي آنگولا زير نظر اداره ملي كتابخانه‌ها، از لحاظ اجرايي در وزارتخانه‌هاي مربوط، مانند كشاورزي، صنعت و انرژي، دادگستري، و نفت ادغام شده‌اند. بزرگ‌ترين آنها در شهرهاي هوآمبو، لوآندا، و لوبنگو، به كشاورزي و دامپروري اختصاص دارند و بقيه در مناطق مختلف سراسر كشور مستقرند.

[1]. National Department of Libraries

[2]. National Central Library

[3]. National Center for Scientific Investigation

[4]. Municipal Library