جغرافيا        0  5234 reads

1) جغرافياي طبيعي

مساحت سرزمين آن 582،650 کیلومتر مربع است كه 569،250 کیلومتر مربع آن خشكي است و 27.88 ٪ اين زمين ها قابل کشتند. 536 کیلومتر خط ساحلی دارد.

عوارض زمین

کوه ها و ارتفاعات
مناطق كوهستاني كنيا بيشتر در دو منطقه شرق و جنوب اين كشور متمركز هستند. فعالیت های زمین در شکلگیری ارتفاعات نقش عمده‌ای را ایجاد می کند. این منطقه شامل پستی و بلندی های بسیاری است که در زبان زمین شناسی به عنوان گنبد کنیا شناخته شده است. جابه جایی گسل، بزرگ و کوچک، در سراسر این گنبد باعث به وجود آمدن دره بزگ ريفت و خیلی از مناطق مشابه گردیده است.
تراوش مواد مذاب آتشفشانی از دهانه هاي آتشفشان كنيا، هزاران فوت به ارتفاع بخشي از مناطق كوهستاني اين كشور را افزايش داده است. یکی از ویژگی های قابل توجه در لبه شرقی ارتفاعات بالای کوه کنیا، آتشفشان خاموش و بلندترین نقطه این کشور، که به ارتفاع 17،058 فوت (5،199 متر) است می‌باشد. یکی دیگر از بخش های مهم در ارتفاعات شرقی منطقه‌اي در شرق محدوده ابردان می‌باشد که قوم کیکویویی، بزرگترین گروه قومی کشور در آن ساکن هستند.
دره بزرگ ريفت با یک سری از گسل طولانی و لرزش سخره ها شکل گرفته است و از منطقه دریاچه توركانا در شمال عموما از طریق ارتفاعات جنوبی کنیا تا تانزانیا گستردگی دارد. ارتفاع کف دره در مجاورت دریاچه رودلف کمتر از 1،500 فوت (457 متر( بالاتر از سطح دریا است اما ارتفاع جنوبی آن به طور پیوسته تا بخش مرکزی خود در حوزه دریاچه نايواشا 620فوت (1889 متر) می باشد.
از آن نقطه جنوبی، ارتفاع آن به حدود 2،000 فوت در مرز کنیا تانزانیا می رسد. بخش مرکزی دره، حدود 40 مایل (64 کیلومتر) وسعت دارد. در شرق فلات كينانگوپ وجود دارد که برخی از ارتفاعات آن که دارای ارتفاع 2،000 فوت (610 متر) می باشند و همچنین در محدوده شرق فلات ابردار که دارای ارتفاعات 13.000فوت (3،962 متر) می باشد، بالاتر از کف دره هستند. در دره سمت غرب دامنه مائو وجود دارد که ارتفاع آن حدود 10،000 فوت (3،352 متر) است و دورتر در شمال و دامنه الجيو و تپه های شرانگاي که ارتفاعی بیش از 11،000 فوت (3،352 متر) را دارا می‌باشند. کف دره به علت فعالیت گسترده آتشفشانی در معرض نابودی قرار و چندین ارتفاع مخروطی شکل بالای آن به وجود آمده است؛ منطقه همچنان شاهد بروز شرایط و خصوصیات آتشفشانی پنهان، چشمه های آب گرم و بخار در حال در نقاط متعدد می‌باشد. میزان متوسط بارش باران در قسمت‌های شمالی و جنوبی دره سالانه بین 10 تا 20 اينچ در سال (25 تا 50 سانتی متر) است.

کویر
کوير چالبي با در نظر گرفتن شرایط محیط زیست در طبقه بندی بیابانی تنها کویر کنیا به شمار می آید. این منطقه گسترده یک بار توسط یک دریاچه که در اثر تخریب زهکشی طبیعی که توسط فعالیت های آتشفشانی در کوه ماراسابيت ایجاد شده بود، پوشانده شد. دشت های گسترده ای در اطراف کوه ماراسابيت مملو از گدازه وجود دارند. دشت های نزدیک مرز سومالی از لایه های رسوبی پوشیده می شوند. در مرکز بیابان دریاچه توناكا وجود دارد.

رودخانه ها
بخش زهکشی اصلی در مناطق کنیا متمرکز شده است. از جایی که رودخانه ها و چشمه ها به طور کلی از شرق به مشاغه هایی به سمت اقیانوس هندو دریاچه ویکتوریا در غرب و دریاچه تورکانا ( Turkana ) در شمال تقسیم می شوند و در جریانند. سیستم زهکشی دوم و یا فرعی توسط رودخانه هایی در سرزمین های مرتفع جنوبی اتیوپی شکل می گیرد که تا داخل کنیا، سرتاسر بخش شرقی مرزهای دوطرف امتداد دارد. همه این رودخانه ها فصلی می باشند.
رودخانه هایی که به دریاها مي ريزند، از سومالی سرچشمه می گیرند. بزرگترین رودخانه های دائمی که تنها رودخانه های قابل کشتیرانی نيز می باشند، تانا ( Tana ) و گالانا ( Galana ) نام دارند و هر دوی آن ها به اقیانوس آرام ختم می شوند. رودخانه تانا (Tana 400) مایل (724 كيلومتر) طول دارد که از مناطق شمال شرقی ارتفاعات کنیا سرچشمه می گیرد. در آنجا در یک کمانی بزرگ به سمت شمال شرقی سرتاسر مناطق مرتفع سرازیر می شود و سپس به دریای کیپینی ( Kipini ) وارد می شود. رودخانه گالانا ( Galana ) از قسمت جنوبی ارتفاعات کنیا سرچشمه می گیرد. رودخانه های متعدد دیگری در ارتفاعات شرقی کنیا وجود دارد که معمولاً در مناطق نیمه خشک این ارتفاعات خشک می شوند.
در دامنه های غربی ارتفاعات کنیا عموماً رودخانه های موازی وجود دارند که به دریاچه ویکتوریا ختم می شوند. بزرگترین رودخانه در این منطقه نزویا ( Nzoia ) نام دارد که طولی حدود 160 مایل یا 257 مایل که معمولاً از دریاچه کنیا بولی ( Kenya Boli ) و یالاسومپ ( Yala Swamp ) سرچشمه می گیرد و به دریاچه ویکتوریا می ریزد.
طولانی ترین رودخانه، رودخانه تانا ( Tana ) به طول 450 مایل (724 كيلومتر) می باشد.

جنگل ها و بیشه ها
اکثر جنگل ها به دلیل امرار معاش از بین رفته اند و از زمین آن برای کاشت و برداشت محصول مجدد استفاده می شود. در حال حاضر جنگل همچنان بخش وسیعی از قسمت های شمالی ارتفاعات غربی را پوشانده است. در غرب کنیا جنگل کاکامگا ( Kakamega ) مناطق استوائی جنگل های بارانی را در اختیار دارد. جنگل ها مملو از گروه های متفاوت گیاهی و جانوری است بخصوص انواع گونه های پستانداران.

سواحل، جزایر و اقیانوس ها
صخره مرجانی به طول بیش از 300 کیلومتر سواحل کنیا فرا گرفته و از سواحل ساحلی آن در برابر امواج مخرب محافظت می‌کند.
گستردگی حدود 250 مایل از مرز تانزانیا در جنوب و مرز سومالی در شمال، منطقه ساحلی با ویژگی های مختلف را در قسمت جنوبی و شمالی به نمایش گذاشته است. ساحل در بخش جنوبی (در زیر رودخانه تانا) بزرگ است و از سنگ های مرجانی و ماسه فراوانی تشکیل شده است که در آن خلیج های کوچک و شاخه های از نهر وجود دارد.
وجود مرداب های دندانه ای شکل، سواحلی با ماسه های مرجانی در امتداد اقیانوس فرم بسیار جذابی به ساحل می‌دهد. در برخي مکان های جزیره هایي تشکیل شده است. جالبتر این که مومباسا برای قرن ها به عنوان یک بندر مورد استفاده است.
مهمترین ویژگی ظاهری بخش شمالی، مجمع الجزایر لامو است که خط ساحلی آن به دلیل افزایش سطح اقیانوس غرق شده است. سواحل مناطق داخلی کشور، قسمت جنوبی این منطقه را تشکیل میدهد، سواحلی وسیع و هموار که تنها در نقاط کمی توسط چند تپه کوچک ناهموار می‌شود.
سطوح هموار بتدریج در جهت مغرب از ارتفاع حدود 500 فوت (152 متر) در اصطلاح محدوده ساحلی نامیده می شود در لبه شرقی آن به حدود 1،000 فوت (304 متر) می رسد که منطقه فلات شرقی قابل روئیت می شود. بخش های هموار منطقه تانا عمدتا به طور مساوی و ظاهری ساده در مناطقی با بارش کم از شمال سواحل تا سرزمین های هموار جنوبی امتداد دارد. رود تانا که در سراسر دشت جریان دارد، از ارتفاعات کنیا سرچشمه می گیرد و به اقیانوس هند وارد می شود.

آب و هوا
آب و هواي كنيا در نقاط مختلف آن متفاوت است. آب و هوا در مناطق استوایی و سواحل معتدل، در مناطق خشک داخلی کشور گرم و دشت های شمالی فلات و رشته کوه ها خنک است.
میانگین درجه حرارت ساحلی (27درجه سانتیگراد) و این درجه حرارت به ازای هر 1،000 فوت (300 متر) ارتفاع حدود 2 درجه سانتی‌گراد افزایش پیدا می کند. متوسط درجه حرارت سالانه در نایروبی 19 درجه سانتی گراد است در حالی که در دشت های خشک در شمال آن از 21 تا 27درجه سانتیگراد متغیراست.
آلودگی آب از زباله شهری و صنعتی، تخریب کیفیت آب به علت افزایش استفاده از آفت کش ها و کودها، آلوده‌گی آب دریاچه ویکتوریا، جنگل زدایی، فرسایش خاک و بیابانزایی مهمترين مسائل زيست محيطي آن مي باشد.
تغییرات فصلی بیشتر وابسته به طول مدت بارش هستند تا به تغییرات دما. اکثر مناطق کشور دارای دو فصل بارانی هستند : فصل بارانی طولانی بین آوریل و ژوئن و دیگری کوتاه بین اکتبر و دسامبر.
میزان بارندگی سالانه متفاوت و در اکثر مناطق خشک به طور متوسط از 5 الی13 سانتی متر و در نزدیکی دریاچه ویکتوریا 76 الی 193 سانتی متر می باشد.
نایروبی در ژانویه 18.3 و در جولای 15. درجه صد بخشی گرما و سالانه 958 میلی متر باران دارد
در طول سال نور خورشید زیادی به کشور می‌تابد و لباس های تابستانی همیشه مورد استفاده‌اند. هر چند معمولاً شبها و صبح زود کمی هوا سرد می‌شود. فصل طولانی بارش باران از آوریل تا ژوئیه‌است. فصل کوتاه بارش باران از اکتبر تا دسامبر است. بارش باران گاهی در بعدازظهر و عصر سنگین می‌شود. گرم‌ترین دوره از فوریه تا مارچ و سردترین دوره از جولای تا آگوست است. مهاجرت سالانه بین ژوئیه و سپتامبر رخ می‌دهد که میلیونها جانور وحشی در آن حضور دارند. این حادثه یکی از محبوب‌ترین صحنه‌های فیلمسازان می‌باشد.


2) جغرافياي انساني

جمعيت
45 ميليون نفر

نرخ رشد جمعيت
 2.8 درصد

متوسط سن جمعیت (2008)
 18.6 سال (مذکر 18.5 ساله و مونث؛ 18.8ساله)

امید به زندگی برای مردان
 55.24 سال

امید به زندگی برای زنان
 55.37 سال

بيماري هاي شايع
 اسهال عفوني، هپاتيت A، تب تيفوئيد، مالاريا، تب حلزون، ایدز

درصد ابتلا به ایدز
7.6 درصد (در سال 2003 میلادی 150 هزار نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادند.)


3) جغرافیای سیاسی

کنیا به هشت استان تقسیم شده که هر کدام توسط یک استاندارد اداره می‌شود.
استان‌ها («میکواً) به هفتاد و یک منطقه (ویلایات) تقسیم شده‌اند که آنها نیز به نوبة خود به ۲۶۲ بخش (تارافا) تقسیم شده‌اند. بخش‌ها به تقریباً ۱۰۸۸ ناحیه (کاتا) تقسیم شده‌اند. دولت بر کار استانداری‌ها نظارت می‌کند.
 این استانها عبارتند از
1. استان مرکزی
2. استان ساحلی
3. استان شرقی
4. استان نایروبی
5. استان شمال شرقی
6. استان نیانزا
7. استان ریفت والی
8. استان غربی



شهرهای بزرگ
 نایروبی، مومباسا، کیسومو، ناکورو والدورت.



 

View this article in PDF format Print article
Other articles in this category
جمهوري كنيا در يك نگاه
جغرافيا
تاريخ
فرهنگ
اقتصاد
سياست
نظامي
روابط با ايران