«محمد مرسی»، رئیس‌جمهور تازه انتخاب‌شده مصر به روشنی اعلام کرد که این کشور در اشتیاق توسعه برنامه هسته‌ای غیرنظامی است.
به علاوه از دیگر موارد نگران‌کننده می‌توان به اظهارات سران حزب مرسی، یعنی گروه «اخوان المسلمین» اشاره کرد که مصر را به دنبال کردن برنامه هسته‌ای تسلیحاتی نیز ترغیب می‌کنند. در حال حاضر روشن نیست که آیا رئیس‌جمهور جدید مصر در مورد اشتیاق خود به انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای صادق بوده یا بیشتر با برادران ایدئولوژیک خود موافق است. مصر در حال حاضر برنامه هسته‌ای ندارد؛ برنامه‌ای که زمانی بتواند به سمت اهداف تسلیحاتی منحرف شود. عوامل مختلفی را می‌توان از دلایل این مساله برشمرد، مانند اولویت‌های رهبران قبلی مصر، محدودیت‌های موجود در زمینه یافتن تامین‌کننده، مشکلات مالی، و نگرانی‌های ایمنی. مصر از امضاکنندگان «پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (NPT)»، و یکی از حامیان اصلی ایجاد منطقه عاری از سلاح اتمی در خاورمیانه است. با این حال سیاست‌های مصر می‌توانند دستخوش تغییراتی جدی شوند. «محمد مرسی»، رئیس‌جمهور مصر، اخیرا [در جریان سفر خود به چین] به گروهی از متخصصان مصری ساکن چین گفته بود که «قاهره به تجدید برنامه هسته‌ای مصر می‌اندیشد، برنامه‌ای که تنها اهداف غیرنظامی را دنبال کرده و در پی تامین انرژی پاک برای شهروندان مصری است.» مرسی در طول این سفر برای ساخت چند «نیروگاه»، مبلغ ۳ میلیارد دلار از چین تقاضا کرده بود.ادامه….
■ مشکلات انرژی و اقتصادی، مصر را به سمت انرژی هسته‌ای سوق داده است ■
- خواسته‌های جدید
این تغییر ظاهری در اهداف و تمایلات مصر، ریشه در گزارش ماه جولای ۲۰۱۲ وزارت برق و انرژی این کشور دارد که در آن بر نیاز به ایجاد یک برنامه هسته‌ای تاکید شده بود. این گزارش ضمن اشاره به نیاز فزاینده مصر به نیروی برق، تولید ۳۰۰ مگاوات اضافی مورد نیاز در سال را خارج از توان سیستم تولید انرژی فعلی این کشور اعلام کرده بود. به علاوه، کاهش منابع سنتی انرژی و همینطور فرصت‌های شغلی بدین معنا است که مصر باید به دنبال جایگزین امکان‌پذیر اقتصادی‌تری، یعنی انرژی هسته‌ای باشد. مشخصات این برنامه درست در پی فاجعه راکتور هسته‌ای فوکوشیمای ژاپن، در مارس ۲۰۱۱ تنظیم شد.
■ پیش‌بینی می‌شود نخستین نیروگاه هسته‌ای مصر در سال ۲۰۱۹ عملیاتی شود ■
در این گزارش آمده بود که نیروگاهی هسته‌ای که قرار است در «دباع»، واقع در ساحل دریای مدیترانه تاسیس شود، نخستین مورد از چهار نیروگاه هسته‌ای مصر خواهد بود که قرار است در نقاط مختلف این کشور راه‌اندازی شود. طبق این برنامه، نیروگاه دباع در سال ۲۰۱۹ به مرحله عملیاتی خواهد رسید و ضمن ایجاد فرصت‌های شغلی، منطقه را نیز به لحاظ اقتصادی تقویت می‌کند. آخرین نیروگاه نیز در سال ۲۰۲۵ دایر خواهد شد. در حالی که مرسی هنوز تصمیم خود را در خصوص اجرای این پروژه قطعی نکرده است، تعدادی از شرکت‌های بین‌المللی از کانادا، چین، فرانسه، روسیه، کره جنوبی، و آمریکا آمادگی خود را برای شرکت در مناقصه ساخت این نیروگاه‌های هسته‌ای اعلام کرده‌اند.
■ مصری‌ها آماده‌اند تا برای دستیابی به سلاح اتمی گرسنگی بکشند ■
اخوان المسلمین و مساله هسته‌ای
حتی با وجود اینکه مرسی در کنفرانس اخیر سران جنبش عدم تعهد در تهران، فراخوان دیرپای مصر را برای ایجاد یک منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه تجدید کرد اما حزب او یعنی اخوان المسلمین از سال ۲۰۰۵ بدین سو در پی تشویق مصر به توسعه برنامه تسلیحات هسته‌ای بوده است. در انتخابات پارلمانی آن سال، اخوان از حکومت مصر خواست تا به فکر توسعه «برنامه‌های ویژه ملی» این کشور، از جمله برنامه‌های هسته‌ای و تجهیزات نظامی باشد.
از سال ۲۰۰۶، اعضای حزب اخوان المسلمین صراحتا به دفاع از برنامه تسلیحات هسته‌ای پرداختند. دکتر «حمدی حسن»، از سخنگویان اخوان اظهار کرده بود که مصری‌ها «آماده‌اند تا [برای به دست آوردن سلاح هسته‌ای] گرسنگی بکشند.» «سعد حسینی»، از دیگر نمایندگان این حزب با این استدلال که توسعه و ساخت سلاح‌های اتمی بیش از ترویج منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای می‌تواند به حفاظت از مصر کمک کند، طرح تدارک «نیروی نظامی بازدارنده و قدرتمندی» را پیشنهاد داده بود. در سال ۲۰۰۹ نیز یکی از نمایندگان مجلس مصر، دکتر «ابراهیم جعفری» توصیه کرده بود که با نظامی کردن برنامه هسته‌ای، با بلندپروازی‌های نظامی کشورهای مختلف منطقه مقابله شود. وی ضمن طرح درخواست خود از کمیته دفاع و امنیت ملی، توضیح داده بود که در پرتو افزایش پرشتاب تجهیزات نظامی اسرائیل و ایران، تعقیب برنامه‌ای برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای برای مصر ضروری است.
■ ملل مسلمان باید برای ایجاد رعب در دل دشمنان خود مسلح به تسلیحات هسته‌ای شوند ■
به علاوه در سال ۲۰۰۹، شیخ «یوسف قرضاوی»، از رهبران جهانی اخوان گفته بود که ما ملل مسلمان باید «برای ایجاد رعب در دل دشمنانمان» با تسلیحات هسته‌ای تجهیز شویم. او همچنین از مسلمانان خواسته بود تا یهودیان را «مجازات» کنند. در فوریه سال ۲۰۱۱ قرضاوی از سوی اخوان المسلمین به مصر دعوت شد تا میزبان جشن پیروزی انقلاب مصر در میدان «تحریر» باشد. هنوز مشخص نیست که آیا اظهارات رهبران اخوان، من‌جمله قرضاوی دیدگاه‌هایی شخصی بوده یا بازتاب مواضع حزب و به تبع مرسی محسوب می‌شوند.
■ یک برنامه هسته‌ای چیزی جز غنی‌سازی اورانیوم نیست ■
- انگیزه‌ها و توانمندی‌ها
نیاز فزاینده به انرژی را نمی‌توان تنها انگیزه مصر برای روی آوردن به برنامه نیروی هسته‌ای دانست. مصر خود را پیشروی جهان عرب می‌داند؛ بنابراین در تصمیم این کشور برای توسعه برنامه انرژی هسته‌ای می‌توان اهداف سیاسی داخلی و خارجی را نیز تشخیص داد. بدون شک فعالیت‌های هسته‌ای ایران می‌تواند آتش رقابت اتمی را در منطقه بیفروزد، زیرا رقبای تهران در خاورمیانه -مصر، عربستان سعودی، ترکیه، اردن، و کشورهای خلیج‌فارس- با هدف مقابله با تهدید ایران، به توسعه برنامه‌های هسته‌ای خود سوق داده خواهند شد.
پیشنهاد توسعه سلاح‌های اتمی در مصر به کرات و از سوی افراد برجسته‌ای مطرح شده است، که همگی آنها الزاما از وابستگان اخوان المسلمین نبوده‌اند. برای مثال می‌توان به «عبدالحمید عمران» ژنرال بازنشسته مصری اشاره کرد که اخیرا با هدف بازداری اسرائیل، پیشنهاد دستیابی به سلاح‌های اتمی را مطرح کرده بود. وی گفته بود «یک برنامه هسته‌ای -که بیایید لفظا آن را صلح‌آمیز بخوانیم- چیزی غیر از غنی‌سازی اورانیوم نیست.» چنین اقدامی می‌تواند جهان را به مخالفت وادارد، اما از سوی دیگر «باعث می‌شود کسی جسارت حمله به ما را نداشته باشد.»
■ مصر سال‌های زیادی با سلاح اتمی فاصله دارد ■
و اگر مصر تصمیم به توسعه و ساخت سلاح‌های هسته‌ای بگیرد، این پروسه را از صفر شروع نخواهد کرد. تلاش‌های هسته‌ای سابق مصر، حالا گروهی از فیزیکدانان و مهندسان مجرب و همینطور تعدادی دانشگاه، با ظرفیت پرورش نسل جدیدی از دانشمندان هسته‌ای را در اختیار این کشور قرار داده است. با این حال، علی‌رغم دستیابی به توانمندی‌های نسبتا پیشرفته‌ای در زمینه فناوری‌های هسته‌ای، مصر در صورت اتخاذ تصمیمی مبنی بر تولید سلاح‌های اتمی، سال‌های زیادی با عملی کردن این تصمیم فاصله دارد. «ایهود باراک»، وزیر دفاع اسرائیل گفته بود که «از نظر اسرائیل، مصر در حال توسعه یک برنامه هسته‌ای نظامی نیست.» وی اشاره کرده بود که با این حال مشکل، زمانی ایجاد می‌شود که یک کشور از برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود به عنوان پوششی بر فعالیت‌های هسته‌ای نظامی بهره‌برداری کند، و او تصور می‌کند که مصر در حال تلاش برای فریب دادن جامعه بین‌المللی است. بنابراین باید منتظر ماند و دید که آیا مصر جدید سیاست‌های هسته‌ای حکومت قدیم را تغییر خواهد داد یا خیر.
