ایرنا- وجود منابع غني و عظيم نفت در ليبي و نزديكي مكان توليد تا بازار مصرف از دلايلي است كه به دخالت وسيع غرب در ليبي انجاميده است.
وجود منابع غني و عظيم نفت در ليبي و نزديكي مكان توليد تا بازار مصرف از نكاتي است كه توجه اروپائيان را جلب نمود و سبب شد كه اين كشورها عليرغم دشمني با رژيم قذافي، همچنان به روابط اقتصادي خود اهميت داده و رفت و آمدهاي خود را حفظ نمايند و به تعبير يكي از سفراي اروپايي، تقويت روابط اقتصادي اروپا بر نفوذ در بازار اين كشور جداي از روابط و موضع گيري هاي سياسي با ليبي ارزيابي مي گردد.
ليبي با توليد يك ميليون و هشتصد هزار بشكه نفت در روز(سال 2010) و صادرات روزانه در حدود 1.5 ميليون بشكه نفت خام، يكي از بزرگ‌ترين كشورهاي صادركننده نفت خام در جهان به شمار مي‌رود.
سقوط حكومت قذافي و اهداف اقتصادي غرب از مداخله در ليبي، بازتاب هاي متفاوتي در رسانه‌هاي جهان داشته است. بيشتر اين تحليل ها، حمله ناتو به ليبي را موردتوجه قرار داده و معتقدند كه اين حمله حكايت از نگراني غرب از منافع اقتصادي خود در ليبي دارد و هر اقدامي از سوي غرب ناشي از همين نگراني است.
**دويچه وله
-------------
دويچه وله در خبري به اعضاي خانواده قذافي و ثروت عظيم آنها توجه كرده و مي نويسد: ثروت 100 ميليارد يورويي معمر قذافي، ديكتاتور ليبي با احتساب صندوق‌هاي دولتي‌اي است كه بوسيله افراد خانواده او سرپرستي مي‌شوند. گفته مي‌شود كه قذافي و فرزندانش بخشي از اين بودجه عظيم را به ساخت و ساز مسكن‌هاي زيبا و لوكس اختصاص داده‌اند.
اين رسانه با اشاره به اينكه بر مبناي تحريم‌هاي اخير سازمان ملل و اتحاديه اروپا عليه مقامات ليبي، حدود 40 ميليارد يورو حساب‌هاي بانكي افراد خانواده قذافي در كشورهاي مختلف جهان ضبط شده است، ياد آور شد: از اين مبلغ 22 ميليارد يورو در بانك‌هاي آمريكا و 2.7 ميليارد يورو نيز در بانك‌هاي آلمان موجود است.
دويچه وله در ادامه به روابط چين و روسيه نيز پرداخته و خاطر نشان كرد: اگر چه چين و روسيه از مخالفان حمله ناتو به ليبي بودند، اما در ماه‌هايي كه درگيري‌هاي داخلي در ليبي ادامه داشت، اين دو كشور نيز به مخالفت با دولت قزافي پرداختند.
تارنماي دويچه وله در يك گزارش تحليلي به رابطه برخي كشورها با ليبي مي پردازد و با اشاره به اينكه بيشتر كشورها با ليبي روابط خوبي داشته و برخي منافع اقتصادي خود را از ليبي كسب مي كردند، تصريح كرد: كشورهايي همچون آلمان و ايتاليا تا پيش از آغاز ناآرامي‌ها و اوج گرفتن جنبش اعتراضي عليه حكومت قذافي، از خريداران اصلي نفت ليبي بوده اند ولي اكنون مخالفان قذافي را به عنوان نماينده مشروع اين كشور به رسميت مي شناسند.
**صداي آمريكا
-----------------
تارنماي صداي آمريكا نيز با اشاره به اينكه بحران ليبي، ظهور و سقوط معمر قذافي و سرنوشت دارايي هاي مسدود شده آن كشور در گوشه و كنار جهان، سر خط روزنامه هاي انگليسي زبان را به خود اختصاص داده است، به نقل از روزنامه واشنگتن پست مي نويسد: سقوط قذافي پايان نقش يكي از چهره هاي سياسي تهديد كننده در تاريخ اخير است كه بطور مرتب رنگ عوض مي كرد.
اين پايگاه خبري به نقل از 'فايننشال تايمز لندن' مي نويسد؛ شوراي ملي انتقالي ليبي يك تكنوكرات سابق رژيم قذافي را مامور كرده است تا اطلاعات مربوط به دارايي هاي خارجي ليبي را جمع آوري كند. بنا به گفته اين فرد مبلغي معادل 65 ميليارد دلار از ثروت كشور در ارتباط با احتمال فساد مالي مورد بررسي قرار دارد كه در اختيار نزديكان معمر قذافي قرار داده شده است.
پايگاه اطلاع رساني صداي آمريكا در خبري با عنوان نفت، نوش دارويي براي بازسازي اقتصاد نيمه جان ليبي، با اشاره به اينكه اقتصاد ليبي به شدت وابسته به درآمد نفت است كه 95 درصد صادرات، 25 درصد حجم توليدات داخلي و 80 درصد درآمد دولت را تشكيل مي دهد، تصريح كرد: پيش از قيام مردم، كشور شش و نيم ميليون نفري ليبي، با صادر كردن روزانه يك و نيم ميليون بشكه نفت، بالاترين درآمد سرانه را در آفريقا به خود اختصاص داده بود، ولي مقدار اندكي از اين درآمد صرف شهروندان اكثرا فقير اين كشور مي شد. در حال حاضر، صادرات نفتي ليبي تقريبا به صفر رسيده و اقتصاد جنگ زده و شكننده و برقراري امنيت در اين كشور را سخت به مخاطره انداخته است.
صداي آمريكا افزود: چين ميلياردها دلار در صنعت نفت ليبي سرمايه گذاري كرده است. ولي با شروع قيام مردم عليه قذافي مجبور شد تا 35 هزار نفر از كاركنان خود را از ليبي خارج كند.
همچنين، با وجود آنكه شورشيان ليبي تهديد كرده اند كه ممكن است چين را به دليل عدم حمايت از آنها از سرمايه گذاري در صنعت نفت اين كشور محروم كنند، چين همچنان بر 'منافع متقابل' تاكيد مي كند و از شورشيان ليبي خواسته است از سرمايه گذاري هاي چين در ليبي حفاظت كنند.
**بي بي سي
-----------------
پايگاه اطلاع رساني بي بي سي نيز با تاكيد بر اينكه درگيري‌هاي ليبي بهاي نفت را كاهش داد، خاطر نشان كرد:
ورود مخالفان مسلح دولت ليبي به طرابلس پايتخت اين كشور، و اميد به پايان يافتن ناآرامي‌ها در ليبي، بهاي نفت در بازارهاي جهاني را كاهش داده است.
اين تارنما با اشاره به اينكه نگراني‌ها نسبت به بهبود وضعيت اقتصادي جهان، با كاهش بهاي نفت در ساعات آغازين شروع به كار بازارهاي آسيايي بالا گرفت و باعث شد كه قيمت طلا بالاتر برود، افزود: با اين حال به محض باز شدن بازارهاي سهام در اروپا، ارزش سهام به دليل بالا رفتن بهاي سهام شركت‌هايي كه با صنايع نفتي مرتبط هستند، بالا رفت.
بي بي سي به نقل از برخي از تحليلگران مسائل اقتصادي نوشت: با سقوط دولت ليبي و بازگشت آرامش به كشور، توليد نفت ليبي دوباره از سر گرفته شود و قيمت‌ها افزايش مي يابد.
'جاناتان برت'، از فعالان بازار سهام مي‌گويد كه با عادي شدن وضعيت ليبي، ميليون‌ها بشكه نفت از ليبي به بازارهاي جهاني سرازير مي‌شود: 'اين امر موجب كاهش بيشتر بهاي نفت مي‌شود كه ما اكنون شاهدش هستيم.'
همچنين در مقابل كارشناساني هستند كه مي‌گويند در صورت سقوط دولت و بازگشت آرامش به كشور معلوم نيست چه قدر زمان لازم است تا نفت ليبي به بازار بيايد.
'آوتار سندو' از فعالان بازار بورس مي‌گويد كه ليبيايي‌ها زمان زيادي لازم دارند تا دوباره تجهيزات نفتي خود را تعمير كرده و دوباره وارد كار شوند: 'اتفاقي كه امروز افتاده بيشتر اثر رواني بر بازار است.'
**ريانووستي
---------------
ريانووستي روسيه در خبر خود به نقل از 'اوآنا لونگسكو' (Oana Lungescu) سخنگوي ناتو كه روز پنج شنبه فرانس پرس آن را گزارش كرده بود، نوشت: پيمان آتلانتيك شمالي هيچ تلاش خاصي براي پيدا كردن سرهنگ 'معمر قذافي' بكار نمي بندد و به هماهنگي نظامي شورشيان ليبي نمي پردازد.
اين تارنما با اشاره به تاكيد لونگسكو كه گفت: 'ما عمليات در ليبي را كاملا بر اساس حكم خود (قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل متحد) انجام مي دهيم تا از مردم غير نظامي اين كشور دفاع كنيم'، تصريح كرد: بدين ترتيب پيمان آتلانتيك شمالي اعلاميه 'ليام فوكس' وزير دفاع بريتانيا در اين رابطه را تكذيب كرد.
**پايان سخن
---------------
كشور ليبي از جايگاه با اهميتي در نزد كشورهاي استعماري برخوردار است. مداخله مستقيم سه كشور بزرگ غربي آمريكا، انگليس و فرانسه در جريان سقوط هواپيماي پان امريكن بر فراز اسكاتلند و ادامه آن تحت عنوان بحران لاكربي بوضوح برخورد دوگانه غرب در قبال بحران هاي موجود در دنيا را به نمايش گذاشته و نشان داده كه قدرت هاي بزرگ هيچوقت مناطق مهم را خارج از چارچوب منافع نمي دانند و تلاش مي كنند تحت عناوين مختلف سياسي و اقتصادي حضور خود را ولو با وجود آوردن بحران حفظ كنند.
ويژگي هايي همچون فاصله نزديك با اروپا، داشتن سواحل دريايي براي حركات و نقل و انتقالات دريايي، وجود منابع غني نفت و نزديكي مكان توليد تا بازار و مانند آن از جمله دلايلي است كه سبب شده كشورهاي اروپايي عليرغم دشمني با نظام اين كشور، همچنان به روابط اقتصادي خود اهميت داده و رفت و آمدهاي خود را حفظ نمايند. همچنين كيفيت بالاي نفت ليبي و نزديكي پايانه‌هاي نفتي اين كشور به درياي مديترانه و ارزان بودن نفت در مقايسه با سقف تعيين شده اوپك، طمع كشورهاي غربي را براي غارت نفت اين كشور افزايش داده است. به طور طبيعي كشورهاي غربي در فضاي كنوني به دنبال تسلط بر منابع نفتي ليبي هستند، ضمن آنكه تلاش مي كنند، در پرتو ايجاد كشوري ضعيف، اهداف سياسي، اقتصادي و امنيتي خود را در حساس ترين نقطه آفريقا پيگيري كنند.
كشورهايي مانند انگليس، فرانسه،آمريكا و ايتاليا سال ها است كه در طرح هاي استخراج نفت در مناطق البريقه، السدره و راس الانوف ليبي مشاركت فعال دارند، اما ادامه حضور قذافي در راس نظام سياسي ليبي، اين منافع را با خطر مواجه مي كرد و لذا به حذف بازوهاي حمايتي سرهنگ اقدام شد.
همچنين مهمترين كشورهاي عضو ناتو كه از سقوط رژيم قذافي در ليبي سود مي برند؛ آمريكا؛ انگليس و فرانسه هستند كه مي خواهند از اين جنگ بهره برداري هاي سياسي و اقتصادي خود را داشته باشند، زيرا غارت منابع، استثمار و بهره كشي و گسترش دادن سلطه نظامي و سياسي بر ليبي از اهداف اصلي كشورهاي غربي بويژه آمريكا است، اما نكته مهم تر روش بازيگران غربي در برخورد با رخدادهاي ليبي است.
آنها مي خواهند مدل سقوط دولت قذافي را به عنوان نسخه اي مناسب براي ساير كشورهاي منطقه تجويز كنند كه مانعي بزرگ به نام بيداري اسلامي را در برابر خود دارد.
