بررسی استراتژیک - نیویورکتایمز/ ماهیت واقعی سیاست خارجی آمریکا را در بحرانها بهتر میتوان شناخت. یکی از چهرههایی که این روزها به شناخت این ماهیت کمک میکند، فرانک ویسنر است.
او هفته گذشته و با شدت گرفتن ناآرامیها در مصر، به قاهره رفت. ویسنر ۷۲ساله در دهه۱۹۸۰ بهمدت ۵سال سفیر آمریکا در مصر بود. بعد از آن هم در فیلیپین و هند با همین عنوان فعالیت داشت اما از سال۱۹۹۷ دیگر سفیر نبودهاست. او در سالهایی که بهعنوان سفیر آمریکا در این کشورها فعالیت داشت، برای عقد قراردادهای پرسود تجاری برای شرکتهایی چون «انرون» لابی میکرد.روزنامه نیویورکتایمز ویسنر را یک دیپلمات کهنهکار و مورد احترام در دستگاه سیاست خارجی آمریکا توصیف کرده که در مواقعی لقب «دفعکننده عیبهای دیپلماتیک» هم به او دادهاند. ادامه…
ویسنر از این جهت چهره واقعی سیاست خارجی آمریکا را نشان میدهد که سابقه فعالیت در سازمان جاسوسی این کشور را هم دارد. هرگاه برای کشوری از متحدان آمریکا بحرانی پیش بیاید، او به آنجا میرود تا مشکل را حل و فصل کند. او این شغل را از پدرش به ارث بردهاست. پدر او هم همین نقش را برای آمریکا بازی میکرد. مهمترین ماموریت فرانک ویسنر پدر، سرنگونی دولت گواتمالا در سال۱۹۵۴ و انجام کودتا علیه دولت محمدمصدق در ایران در سال۱۹۵۳ بود.
در سالهای۱۹۸۶ تا ۱۹۹۱ که ویسنر در مصر سفیر بود، رابطه نزدیکی میان او و مبارک ایجاد شد. همین رابطه نزدیک باعث شد که دولت مبارک از حمله سال۱۹۹۱ آمریکا به عراق حمایت کند. در آن سالها کوچکترین انتقادی از وضعیت حقوق بشر در مصر و شکنجه و سرکوب مخالفان صورت نمیگرفت. در سالهای بعد هم ویسنر به مبارک وفادار بود. در سال۲۰۰۵ او انتخاب دوباره مبارک با کسب ۸۸درصد آرا را به او تبریک گفت و آن را روزی تاریخی خواند. توصیف او از این انتخابات با گزارش ناظران بینالمللی و گروههای حقوق بشری بسیار متفاوت بود.
در سال۲۰۰۳ گروهی از کارشناسان و تحلیلگران سیاست خارجی از هر دو حزب دمکرات و جمهوریخواه در کارگروه خاورمیانه مؤسسه جیمزبیکر گرد هم آمدند. ویسنر هم بخشی از این گروه بود. حاصل کار آنها در گزارشی در سال۲۰۰۳ منتشر شد. در این گزارش آمدهاست: این حقیقت که ضروریات کوتاهمدت با اهداف بلندمدت در تضاد است، دستیابی به امنیت و ثبات در خاورمیانه را دشوار میکند. منظور از هدف بلندمدت، دمکراسی است که قربانی هدفکوتاه مدت یا همان حمایت از حکومتهایی مانند رژیم مبارک در مصر شدهاست.
اکنون ویسنر که از حامیان حمایت از اهداف کوتاهمدت آمریکا در خاورمیانه است، به مصر رفته تا یک بار دیگر بحران پیش آمده در سیاست خارجی آمریکا راحل و فصل کند. اتفاقی که این روزها در مصر و در جهان عرب از تونس تا الجزایر در جریان است، یکی از دشوارترین چالشهای پیش روی سیاست خارجی آمریکا در سالهای اخیر است.
شاید مصر تنها مقصد ویسنر در خاورمیانه نباشد. بعد از تونس که یکی از متحدان نزدیک واشنگتن در ۲دهه گذشته بوده، یمن که به تازگی در دستور کار سیاست خارجی واشنگتن جایگاه ویژهای یافته و حتی اردن که از متحدان سنتی آمریکاست هم دچار ناآرامی شدهاند. این تحولات، سیاستهای بلندمدت آمریکا و رژیم صهیونیستی را به خطر میاندازد و چالشی جدی بهنظر میرسد.
اگر کسانی مانند ویسنر زیر پوست سیاست خارجی آمریکا و بهصورت غیررسمی فعالیت نمیکردند و سیاست خارجی آمریکا به جای ماموران کهنهکار سیا در دست دیپلماتها بود، شاید آمریکا اکنون با چنین چالشهایی روبهرو نمیشد