آمريكا كه سركوب خيزش مردمي مصر را نظاره مي كند، تلاش دارد از يك سو از حمايت 'حسني مبارك' هم پيمان 30ساله خود دست برندارد و از ديگر سو از دمكراسي مورد نظر معترضان حمايت كند.
خبرگزاري رويترز امروز (شنبه) در تحليلي از لندن درباره مواضع آمريكا در خصوص تحولات اخير مصر و رويدادهاي احتمالي آينده اين كشور چند سناريو پيش بيني كرد.
*سناريو محتمل تر (برقراري موازنه)
آمريكا از طريق 'هيلاري كلينتون' وزير خارجه اين كشور، تلاش كرد تا درخواست خود را از دولت مبارك براي اجراي اصلاحات سياسي و اقتصادي و مهار سركوب شهروندان به دست نيروهاي امنيتي، پررنگتر كند؛ اما با اين حال با اعلام حمايت از مبارك گفت كه براي همكاري با دولت مصر براي اجراي اصلاحات هرچه بيشتر در اين كشور اميدوار است.
هدف اصلي اين اقدامات ايجاد موازنه است. تحليلگران معتقدند كه اين سناريو به آمريكا اين امكان را مي دهد تا با طرف پيروز اين تحولات اعم از مبارك يا جانشين احتمالي او، ادامه همكاري دهد.
'كنث پولاك' مدير مركز سياست هاي خاورميانه اي انستيتوي 'بروكينگز' واشنگتن در اين خصوص گفت: 'طناب نازكي كه قرار است دولت(آمريكا) بر آن حركت كند همان احتمال نجات نظام حاكم (برمصر)است.'
وي افزود 'تاريخ انقلاب ها نشان داده است كه اين انقلاب ها تنها زماني كه حكومت ها اراده و يا قدرت خود را براي استفاده از خشونت از دست مي دهند، پيروز مي شوند و در مصر چيزي كه دلالت بر اين دو موضوع داشته باشد، رخ نداده است.'
* سناريوي 'ضعيف' حمايت بي نهايت از مبارك
مبارك كه خود افسر سابق نيروي هوايي است جاي 'انور سادات' را كه در سال 1981(1360)ترور شد، گرفت. وي به دليل حمايت از پيمان سازش با رژيم صهيونيستي و كمك به آنچه كه مبارزه با تروريسم خوانده مي شود و مشاركت در ديگر مسايل، شريك مهم آمريكا به شمار مي رود.
ثبات سه دهه اخير مصر براي 'تل آويو' حايز اهميت زياد است چون از زمان امضاي پيمان به اصطلاح صلح در سال 1979 ( 1358 )، اسراييل ديگر از جبهه مصر احساس نگراني نمي كرد.
اگر آمريكا حمايت نامحدود از مبارك داشته باشد، در واقع ممكن است با ايستادن در بخش اشتباه تاريخ وحمايت از يك رهبر سلطه گر كه نيروهايش از شليك به سوي معترضان واستفاده از گازهاي اشك آور و ماشين هاي آب پاش امتناع نمي كنند، خود را به مخاطره اندازد.
در شرايطي كه 'كلينتون' روز سه شنبه اوضاع مصر را با ثبات دانست، دولت آمريكا كم كم دعوت خود را براي اصلاحات در اين كشور و مهار نيروهاي امنيتي، پررنگ تر كرد.
كلينتون در كنفرانس مطبوعاتي گفت 'اصلاحات در مصر ضروري است' و در ادامه خطاب به رهبران خاورميانه افزود 'بايد آنان به جامعه هاي خود نه به عنوان تهديد كه به عنوان شريك بنگرند.'
* سناريوي 'كم رنگ' حمايت نكردن از مبارك و يا مجازات او
دولت اوباما مي تواند با اين اقدامات از مبارك روي برگرداند:
- كاهش بخشي يا همه كمك سالانه واشنگتن به قاهره اعم از كمك هاي نظامي يا اقتصادي
- درخواست از شوراي امنيت سازمان ملل براي بررسي ابعاد سركوب معترضان در مصر
- محكوميت علني سركوب ها
- آگاه كردن محرمانه مبارك از ضرورت كناره گيري از قدرت
رويگرداني از اين هم پيمان قديمي مي تواند اين پيام را براي ديگر هم پيمانان آمريكا داشته باشد كه نمي توان به واشنگتن اعتماد كرد و اين مساله ممكن است اين كشورها را به سوي گسترش روابط خود با چين و ديگر رقباي آمريكا بكشاند.
'جون والترمان' از مركز مطالعات راهبردي و بين المللي در اين خصوص گفت: 'اين يك واقعيت است واين مساله مي تواند حامل پيام شفافي براي ديگر كشورهاي هم پيمان آمريكا در خاورميانه باشد.'
صرفنظر از هر اقدام آمريكا، نفوذ واشنگتن محدود خواهد بود.
والترمان در اين زمينه گفت 'در نهايت مساله به دست ما نيست. همه چيز به مصر بر مي گردد. در هرصورت دولت كنوني چيزي براي ملت به ارمغان نياورده است. نقش ما در بهترين شرايط، حاشيه اي خواهد بود.'