1) تاریخچه روابط
براي اولين بار در مرداد 1355 براساس درخواست سفارت موريتاني در پاريس و مذاكراتي
كه سفير وقت ايران در رژيم گذشته در پاريس به عمل آورد مستشار درجه يك سفارت جمهوري
اسلامي موريتاني در پاريس پس از اخذ رواديد ورود براي تأسيس سفارت آن كشور عازم
ايران شد .
در بهمن 1360 آقاي دكتر ولايتي
وزير امور خارجه به موريتاني عزيمت نمود در نتيجه اين سفر و مذاكراتي كه بين ايشان
و همكار موريتاني شان صورت گرفت تصميم گرفته شد كه نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در
نواكيشوت افتتاح شود ولي توافقنامه رسمي بين طرفين به امضاء نرسيد.
2) روابط سياسي
به دنبال تصميم
سفارت ايران در موريتاني،
اقدامات عملي جهت گشايش نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در نواكيشوت صورت پذيرفت ولي
اين اقدامات با سردي و كارشكني هاي مقامات موريتانيايي مواجه گشت .
عليرغم اعزام يك هيأت ديپلماتيك به نواكيشوت و فعاليت مسؤلان نمايندگي جمهوري
اسلامي ايران در نواكيشوت مسئله به رسميت شناختن سفارت ايران در موريتاني تا سال
1364 كما في السابق به قوت خود باقي ماند تا اينكه در آن تاريخ وزارت امور خارجه
جمهوري اسلامي ايران قاطعانه به اطلاع دولت موريتاني رسانيد كه اگر تا پايان سال
1985 ميلادي نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در نواكيشوت به رسميت شناخته نشود جمهوري
اسلامي ايران قطع رابطه با آن كشور را مورد بررسي و مد نظر قرار خواهد داد . به
دنبال اين التيماتوم دولت موريتاني سفارت جمهوري اسلامي ايران را به رسميت شناخت و
لذا از اين رفتار چنين مستفاد مي گرديد كه روابط في مابين روندي معمولي و معتدل را
طي مي نمايد . كودتاي سال 1984 ميلادي موريتاني كه موجب سقوط هيداله و روي كار آمدن
احمد اولد طايع در آن كشور گرديد باعث تغييرات عديده اي در صحنه سياست خارجي آن
كشور شد . « هيداله » كه به نحو بارزي دنباله رو سياست الجزاير در منطقه بود جاي
خود را به اولد طايع داد كه سعي مي كرد روابط خود را با مراكش تحكيم بخشيده و از
حضور و دخالت در مسئله صحرا اجتناب ورزيده و روابط خود را با كشورهاي عرب حاشيه
جنوب درياي خليج فارس بويژه عربستان سعودي و اميرنشين كويت تقويت نمايد .
اتخاذ اين استراتژي در سياست خارجي موريتاني لاجرم مباني اختلافات موجود بين تهران
و نواكيشوت را عميق تر و اصولي تر نموده و روابط موجود بين دو كشور را مورد سوال
قرار داد . به رغم گزارشهاي واصله از نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در نواكيشوت كه
مبين بهبود روابط ايران و موريتاني بود در تاريخ 11366/4/7 سفارت موريتاني در تهران
طي يادداشتي به وزارت امور خارجه متن بيانيه وزارت متبوع خود را مبني بر قطع روابط
سياسي با دولت جمهوري اسلامي ايران را اعلام داشت .
در بيانيه صادره توسط دولت موريتاني علت قطع رابطه خود با ايران را پافشاري جمهوري
اسلامي ايران به ادامه جنگ تحميلي و كوشش جهت گسترش آن به ساير كشورهاي عربي حوزه
خليج فارس عنوان گرديده است .
حدوث اين واقعه در موقعيت و شرايط ويژه اي صورت نپذيرفت جمهوري اسلامي ايران مورد
هجوم همه جانبه در ابعاد سياسي و نظامي از طرف دنياي استكباري و ايادي آن قرار
گرفته بود . ظرف چند ماه اول سال 1366 تونس و مصر اقدام به قطع كامل روابط خود با
جمهوري اسلامي ايران نموده بودند . شوراي امنيت با تأييد هر پنج عضو دائمي اش دست
به تهيه و تدوين طرحي نه ماده اي زده بود كه بر طبق آن مجازاتهايي عليه ايران پيش
بيني كرده بود يكي از مجازاتهاي مهم اين طرح قطع كامل روابط ديپلماتيك دول جهان با
ايران اسلامي بود . از طرف ديگر كويت اقدام به نصب پرچم امريكا بر فراز نفتكشهاي
خود كرده بود و بدين طريق پاي قدرتهاي بزرگ را به منطقه باز نمود .
موريتاني ضمن حمايت از اين عمل كويت در حفظ به اصطلاح منافع اش در منطقه خليج فارس
و بويژه پس از اعزام فرستاده مخصوص امير كويت به موريتاني دست به قطع روابط
ديپلماتيك زد . ناگفته نماند موريتاني در جنگ تحميلي از عراق حمايت مي كرد . در آن
زمان روابط جمهوري اسلامي ايران با فرانسه نيز رو به وخامت گذارده و ظاهراً فرانسه
سعي مي كرد كه از تمامي توان خود جهت اعمال فشار به تهران استفاده نمايد . پس از
تسليم يادداشت مزبور روابط ديپلماتيك دو كشور قطع شد و سفير موريتاني كه مقدم
السفرا در تهران بود در اواسط مرداد سال 1366 تهران را ترك نمود و سفارت ايران در
نواكيشوت نيز تعطيل و كاركنان آن به تهران مراجعت نمودند و از آن زمان اين وضعيت به
حالت خود باقي است.
3) روابط اقتصادي
در فاصله مرداد تا مهر سال 1355
كه بحث تاسيس سفارت موريتاني در ايران مطرح شد،
نتنها امور اوليه تأسيس نمايندگي از
قبيل تهيۀ ساختمان، گرفتن خط تلكس، خطوط تلفن و ديگر امكانات ضروري با مساعدت وزارت
امور خارجه ايران سريعاً انجام شد بلكه اولين سفير كشور مزبور كه از ديپلماتهاي
برجسته آن كشور بود و قبلاً نيز سفير آن دولت در مسكو و پاريس بود مورد پذيرش نظام
گذشته واقع شد و وي عازم تهران گرديد .
عواملي كه باعث تشويق موريتاني در ايجاد توسعه روابطش با رژيم قبلي در ايران شد
عبارت بودند از
1 ـ نزديكي رژيم مغرب با رژيم گذشته حاكم بر ايران ؛
2 ـ موضع مشترك مغرب و موريتاني در قبال مسئله صحراي باختري و حمايت رژيم سابق
ايران از آن موضع مشترك ؛
3 ـ اختلاف موجود بين محمدرضا پهلوي شاه مخلوع و حواري بومدين رئيس جمهور وقت
الجزاير ؛
4 ـ امكان استفاده از كمكهاي مالي نظام سابق ؛
4) نمايندگي
موريتاني در
ايران
اين كشور فعلا در ايران سفير ندارد
و آقاي سي دي ولد محمد كاردار كشور موريتاني در ايران مي باشند.
آدرس
تهران. خيابان شريعتي، خيابان ملك، پلاك 8، طبقه اول
تلفن
77500074
فاكس
77529515