شاهرگ حيات مصر در دستان اسرائيل
تاریخ ۱۱ آبان ۱۳۸۸ - ۲۱:۲۷ | عنوان: مصر
| اسرائيل در مذاكرات كمپ ديويد با مصر، براى عملى ساختن برخى طرح‌هاى خود در مورد مشاركت اسرائيل در آب‌هاى رودخانه نيل بسيار تلاش نمود؛ زيرا شوراى امنيت ملى اسرائيل سفارش زيادى به ضرورت تامين آب آشاميدنى داشت. به دنبال شكست اسرائيل در اين تلاش‌ها، تنش‌هاى بين مصر و كشورهاى اطراف سرچشمه اين رود، شروع شد. اسرائيل به طور مستقيم و غير مستقيم تمايل دارد تاثيرگذارى خود بر سهميه مصر در رودخانه نيل را به مصری‌ها نشان دهد تا بتواند از آن به عنوان اهرم فشارى در برابر مصر استفاده كند.
تنش‌هاى بين مصر و همسايگانش در اين مورد به دهه هفتاد باز مى‌گردد. اسرائيل تلاش كرد با دامن زدن به اين اختلافات جاى پایى در حوضچه سرچشمه رود نيل به دست آورد. به اين جهت اسرائيل تماس‌هایى با ايالات متحده از يك طرف و با «آسياس افورقى» بر قرار نمود و با همكارى يكديگر توانستند جبهه مردمى آزاديبخش اريتره را در ژانويه 1977 ايجاد كنند. به دنبال مطرح شدن مسئله همه‌پرسى براى اعلام استقلال اين منطقه در سال 1991، ناوگان آمريكايى به سمت بنادر اريتره حركت كرد و در همان سال با كمك‌هاى آمريکا قرار شد 17 كارشناس نظامى اسرائيل، آموزش ارتش اريتره را برعهده بگيرند.
آسياس افورقى بعد از به دست گرفتن قدرت، در سال 1995 معاهده همكارى امنيتى را با اسرائيل امضا نمود و بر اساس آن از كارشناسان اسرائيلى خواست كه آموزش نيروى دريايى اريتره را برعهده بگيرند. بر اساس اين معاهدات، اسرائيل تامين نيازمندی‌هاى نظامى و امنيتى اريتره را برعهده مى‌گيرد. در اين راستا اسرائيل پايگاه‌هاى نظامى متعدد و يك فرودگاه را در اين كشور ساخت و در كوه «ايمبا سويرا» به ارتفاع 3018 متر از سطح دريا يك رادار قوى كار گذاشت كه مى‌تواند همه منطقه حتى ايران را پوشش دهد. البته هدف اصلى اين رادار، كنترل تنگه باب المندب و كشتى‌هایى است كه در آن رفت و آمد می‌كنند. در ژوئيه 2009 هيات اسرائيلى كه شامل 75 كارشناس در زمينه‌هاى اقتصادى و توريسم بودند، وارد بندر «مصوعب اريتره شدند و از آنجا رهسپار اسمره پايتخت كشور اريتره شدند. همچنين در ژانويه نيز يك هيات نظامى اسرائيل وارد بند «عصب» شدند و ديدارهایى با افسران وزارت دفاع و در راس آنها «سبحت افريم» وزير دفاع داشتند.
روابط بين اسرائيل و «جان قرنق» رهبر جنبش مردمى جنوب سودان نيز در همين راستا است. آنها بين سال 1977 تا 1990 توافق كردند كه يهوديان اتيوپى را از طريق جنوب سودان به سرزمین‌های اشغالی منتقل كنند. اين عمليات در آن موقع «موسى و غوشوا و يشوع» ناميده شد و در نهايت بعد مخالفت رسمى «مانگيستو هيلاماريام» در سال 1991 اين عمليات متوقف شد. اين موفقيت‌هاى جنبش مردمى جنوب سودان باعث شد كه جنبش عدل و مساوات در سودان نيز بخواهد از تجارب و كمك‌هاى اسرائيل در فعاليت‌هاى خود عليه دولت مركزى استفاده كند و شنيده شده كه ديدارهاى محرمانه‌اى بين جنبش مردمى و ديپلمات‌هاى اسرائيل در لندن در سال 2006 صورت گرفته است.
در مسئله روابط اتيوپى و اسرائيل، مسائل ايديولوژيك نيز تاثير دارند؛ زيرا هر دو طرف بر اساس ايده‌هاى ايديولوژيك تشكيل شده‌اند. تاسيس اسرائيل در سال 1948 بر اساس ايجاد وطنى براى يهوديان پراكنده جهان بود و دولت جديد اتيوپى که توسط امپراطور «منليك دوم» (1913- 1889) تاسيس شد نيز بر پايه‌هاى دينى استوار است. منليك دوم در سخنرانى خود در سال 1891 بيان كرد كه اتيوپى جزيره‌اى مسيحى در محيطی از كافران و بى‌دينان است و كشورهاى اروپايى بايد به اتيوپى كمك كند تا بتواند به مرزهاى قديمى خود دست يابد.
البته در اتيوپى ساير اقليت‌ها و مذاهب مشاركت همه جانبه در دولت و كشور دارند. بدين جهت مى‌توان گفت كه تاسيس اسرائيل در ابتدا بر اساس ديدگاه‌هاى نژادپرستانه بود كه ملتى خود را برتر از ساير ملت‌ها مى‌داند. همچنان‌كه يهوديان خود را ملت برگزيده خدا مى‌دانند.
همكاری‌هاى اسرائيل و اتيوپى در دوره رياست «ميليس زيناوى» افزايش بى‌سابقه‌اى يافت و اويگدور ليبرمن در سپتامبر گذشته طرح «برترى نيروى شاغل در كشاورزى» را در شهر بوتاغار افتتاح نمود و اين طرح به صورت مستقيم منافع ملى مصر را مورد تهديد قرار مى‌دهد؛ زيرا اتيوپى تامين‌كننده اصلى آب رود نيل است و اين طرح‌ها در مورد همين آب‌ها اجرا مى‌شود و قرار است سدها و آبگيرهاى طبيعى در شاخه آبى رود نيل در نزديكى درياچه «تانا» و همچنين رود تانا كه بخشى از آن از كشور اريتره مى‌گذرد، تاسيس شود.
اما در مورد كشور كنيا بايد بگوييم كه سپتامبر گذشته وزير خارجه اسرائيل توانست قرارداد همكارى با «موزس ويتانگولا» وزير خارجه كنيا امضا كند كه بر اساس آن دو طرف در زمينه‌هاى بهداشت، كشاورزى، آموزش، امينت، خدمات و انرژى با يكديگر همكارى خواهند كرد. ليبرمن در اين ديدار تاكيد كرد آنچه كه در آفريقا مى‌گذرد، بدون شك در خاورميانه تاثيرى زيادى خواهد گذاشت. در اين راستا وى به مسئله قاچاق سلاح از كشورهاى آفريقاى به غزه اشاره كرد. به اين جهت به نظر مى‌رسد اسرائيل تصميم دارد كشورهاى حاشيه رودخانه نيل را با سياست‌هاى خود همسو كند و بدین ترتیب می‌توان گفت که شاهرگ حیات مصر را قصد دارد در دست بگیرد.
|
|