ایران-گروه بين‌الملل اگر ناتو در قضيه ليبي گزينه «دخالت مستقيم نظامي» را برگزيد، اين بار در بحران سوريه، روش مداخله غيرمستقيم را در پيش گرفته است.
در گرماگرم عزيمت واحدهاي اطلاعاتي و نظامي ناتو به پايگاه‌هاي تركيه، گفته شد كه آل سعود وعده داده اگر ناتو بخواهد جنگي جديد عليه سوريه آغاز كند، هزينه آن را تأمين مي‌كند اما مختصات متفاوت سوريه و تبعات ويرانگر حمله مستقيم به اين كشور، سبب شد تا فرماندهي ناتو در شرق (تركيه) استراتژي جديدي را عليه حكومت بشار اسد دنبال كند. طبق گزارش رسانه‌ها، ناتو يك مركز فرماندهي و كنترل نظامي در جنوب تركيه تأسيس كرده و در آنجا كماندوهاي بريتانيايي و مأموران اطلاعاتي فرانسوي در حال آموزش گروه موسوم به ارتش آزاد هستند. ارتش آزاد سوريه از اعضاي فراري ارتش سوريه به وجود آمده و هدف از آموزش آنها، تغيير توازن رويارويي اپوزيسيون و دولت سوريه است. اردن هم ضلع ديگر پروژه جنگي عليه سوريه است. به گفته منابع آگاه، در شمال اردن صدها سرباز غير عرب زبان در مناطق مرزي با سوريه تردد دارند. فرماندهي مركزي ناتو كه در دست امريكا است، سعي مي‌كند سناريويي را كه در دهه 1990 براي عراق تدوين شد، درباره سوريه هم اجرا كند. در آن سال‌ها عراق به نوعي در محاصره همه‌جانبه نيروهاي غربي قرار گرفت تا سرانجام تضعيف شود اما قاطبه ناظران خاورميانه مي‌گويند سوريه با عراق و بويژه با ليبي كه الگوي ناتو براي حمله‌هاي جديد شده، متفاوت است. به لحاظ ژئوپلتيكي، با آن كه سوريه كشوري كوچك و تراكم جمعيتي آن فشرده‌‌تر است، اما دمشق شاهراه خاورميانه به لحاظ اتصال به چند كشور مهم است. همچنين ارتش اين كشور تجربه‌هاي جنگي را نيز از سر گذرانده است. از سوي ديگر، شوراي ملي سوريه ضعيف و متشتت است. اين شورا كه با هدف ساقط كردن حكومت بشار اسد در خارج از سوريه تشكيل شده بيشتر به يك شوخي شبيه است و (طبق گفته تحليلگران اروپا) نمي‌تواند منافع غرب را تأمين كند. اين شورا مخصوصاً رئيس آن برهان غليون (روشنفكر مقيم پاريس) محبوبيت چنداني ندارد. از همين رو ارتش آزاد سوريه كانال اصلي غرب براي حمله به اسد است. گروه مسلح ارتش آزاد سوريه مدعي شده كه 15 هزار نظامي از ارتش سوريه جدا شده‌اند اما آمار واقعي اعضاي اين گروه به دليل انسجام ارتش بعث، اندك ارزيابي مي‌شود و ارتش آزاد علاوه بر آن كه تعدادي از نظاميان جدا شده از اسد را در خود جاي داده، مزدوران و افرادي را هم كه سابقه جنايات مسلحانه دارند به عضويت پذيرفته است. هر دو گروه اپوزيسيون مسلح و غيرمسلح (ارتش آزاد و شوراي ملي سوريه) تحت حمايت و آموزش غرب در خاك تركيه تشكيل شده‌اند اما به نظر نمي‌رسد كه هر دو گروه بتوانند به موازات يكديگر عمل كنند و به هماهنگي دست يابند. لذا براي آن كه ضعف اين عناصر جبران شود و حامياني در منطقه براي آنان يافت شود، تركيه و اردن هم وارد سناريو شده‌اند.
مصر سرگرم بازسازي پس از سقوط مبارك است و عربستان نيز اگرچه مدعي است پول جنگ با سوريه را تأمين مي‌كند، به علت ناآرامي گسترده داخلي و نيز كهولت و بيماري رهبران خود، از مديريت افكار اعراب ناتوان است. تركيه همانند ايتاليا از جنگ ليبي متضرر شد و منافع نفتي آن عمدتاً به انگليسي‌ها و فرانسوي‌ها رسيد اما آنكارا اين بار بر اين پندار است كه در سوريه پس از اسد برنده بزرگي خواهد بود. همچنين تركيه برنامه‌ريزي مي‌كند از طريق جلب نظر كردهاي سوريه، مسئله كردي را كه خود با آن روبه‌روست، مهار كند و يا شايد منطقه‌اي خودمختار براي كردها در داخل سوريه، تأسيس نمايد. به اين صورت، جبهه غرب برنامه‌ها و تدارك زيادي براي سوريه انديشيده اما دمشق نيز راه‌هاي گريز بسياري يافته است. دمشق با سرعت، مناسبات خود را با چين و روسيه گسترش داد تا مرحله‌اي كه اين كشورها تا به امروز يك جبهه موازي غرب در شوراي امنيت به وجود آورده و بخش عمده‌اي از فشارها عليه اسد را خنثي كرده‌اند.
|
