دیپلماسی ایرانی- محمدعلي مهتدي، كارشناس مسائل خاورميانه حوادث اخير مصر را براي خوانندگان ديپلماسي ايراني تحليل كرده است.
بعد از پيروزي زودهنگام انقلاب مردم مصر، بسياري از كارشناسان اين اتفاق را تنها آغازي براي مبارزات بعدي مي‌دانستند و معتقد بودند وظيفه اصلي مردم كه حافظت از آرمان‌هاي اين انقلاب‌ها است تازه شروع شده است. در اين راستا مي‌توان حركت‌هاي اعتراضي جديد مردم مصر عليه شوراي عالي نظامي را گام بلند مردم مصر براي محافظت از انقلاب دانست. محمدعلي مهتدي، كارشناس مسائل خاورميانه حوادث اخير مصر را براي خوانندگان ديپلماسي ايراني تحليل كرده است:
از 25 ژانويه سال جاري كه انقلاب مصر آغاز شد، شاهد آن بوديم كه وقتي انقلاب به ارتش رسيد متوقف شد. به اين معنا كه ارتش اعلام كرد طرف مردم است و در ظاهر حسني مبارك را از كار بركنار كرد. اما طي ده ماهي كه از انقلاب مصر گذشته است، مردم اين كشور احساس كرده اند كه شوراي عالي نظامي عملا حاضر نيست به درخواست‌هاي مردم در جهت تحقق اهداف انقلاب پاسخ دهد و بيشتر اقدامات اصلاحي سطحي را به شكل محدود انجام مي‌دهد. مردم مصر اكنون به اين نتيجه رسيده اند كه با اين كه در مصر انقلاب شده است، عملا همان نظام سابق وجود دارد و به كار خود ادامه مي‌دهد گويي كه انقلابي در مصر صورت نگرفته است. اين احساس در بين مردم مصر به شدت پخش شده بود. به خصوص اين كه مردم فكر مي‌كردند كه دست‌هايي پنهان از سوي امريكا، اسرائيل و حتي برخي از كشورهاي عربي مانند عربستان سعودي در كار است كه اين انقلاب به ثمر نرسد و اهداف اين انقلاب پياده نشود.
اما جرقه اي كه باعث شد اين حركت جديد آغاز شود، سندي بود كه ارتشي‌ها تهيه كرده بودند كه بايد قانون اساسي آينده بر طبق اين سند نوشته شود. يعني اين سند فوق قانون اساسي محسوب مي‌شود. در اين سند امتيازاتي براي ارتش در نظر گرفته شده بود به نحوي كه حكومت آينده مصر و قدرت سياسي نتواند هيچ كنترلي بر نظامي ان داشته باشد. حتي پيش بيني شده بود كه بودجه ارتش را هم خود ارتش تعيين كند و دولت آينده بايد اين بودجه را بدون تغيير تامين كند. اين مسئله به اين معنا بود كه بعد از انتخاباتي كه قرار است هفته آينده صورت بگيرد و قانون اساسي جديدي نوشته شود، باز هم ارتشيان سوداي حكومت در سر دارند و دولتي كه به اين شكل روي كار مي‌آيد دست نشانده شوراي عالي نظامي خواهد بود.
مخالفت بسياري با اين سند صورت گرفت و درخواست شد كه ارتش اين سند را پس بگيرد. اما ارتش اين سند را پس نگرفت و اين باعث شد كه مردم باز هم در ميدان تحرير تجمع كنند. متاسفانه شوراي عالي نظامي هم به سركوب متوسل شد و ظرف چند روز اخير حدود سي و پنج نفر در قاهره، اسكندريه و شهرهاي ديگر كشته شدند. موج اعتراضات به همه شهرها سرايت كرده، در اسكندريه، اسماعيليه، سوئز و ديگر شهرها هم كشيده شده است. اين بار مردم تظاهرات خود را بر ضد شوراي عالي نظامي سامان داده اند و حتي در برخي از شعارهاي خود خواهان بركناري ارتشبد حسين الطنطاوي شده اند.
البته هم چنان كه اشاره شد، دست‌هاي خارجي در بين است. اسرائيل، امريكا و عربستان سعودي با همه قوا سعي مي‌كنند كه مردم را با امتياز‌هاي شكلي و سطحي راضي كرده و به خانه‌ها برگردانند. اما به نظر مي‌رسد كه مردم كاملا متوجه اين بازي شده اند. شوراي عالي نظامي چاره اي جز تن در دادن به خواست مردم ندارد. در واقع اين حركت اخير را كه برخي از آن به عنوان انقلاب دوم ياد كرده اند بايد آغاز انقلاب دانست. به نظر مي‌رسد اين انقلاب به نتيجه خواهد رسيد و شوراي عالي نظامي نمي‌تواند بيش از اين دست به كشتار زند. شوراي عالي نظامي چاره اي نخواهد داشت جز اين كه به خواست مردم تن دهد و اميد زيادي وجود دارد كه اين حركت به نتيجه برسد. اما طبيعتا دولت‌هاي خارجي دست از دخالت بر نخواهند داشت.
مصر به دليل نقش منطقه اي اين كشور و مسئله امنيت اسرائيل براي امريكا بسيار اهميت دارد. به همان مقدار كه غربي‌ها تلاش دارند در مصر انقلاب مردم به نتيجه نرسد و همان رژيم سابق با اصلاحات ظاهري به حيات خود ادامه دهد، در سوريه شرايط بر عكس اين است. در سوريه غربي‌ها مايل اند كه رژيم سرنگون شود. چون معيار براي غربي‌ها مسئله دموكراسي و آزادي نيست. معيار امنيت اسرائيل و منافع غرب است. چنان چه دموكراسي واقعي در مصر ايجاد شود و مردم به اهداف خود برسند، به طور حتم طرح‌هايي را كه در جهت حفظ اسرائيل است، نخواهند پذيرفت. به همين دليل مي‌بينيم كه در سوريه همه تلاش مي‌كنند كه رژيم سرنگون شود و در مصر همه تلاش مي‌كنند كه رژيم باقي بماند. به نظر مي‌رسد مسئله اصلي امنيت اسرائيل باشد. اگر در حال حاضر به موضع امريكا توجه كنيم مي‌بينيم كه امريكا خواستار اين شده است كه دو طرف دست از خشونت بردارند. در حالي كه يك طرف دست به خشونت زده و مردم بدون سلاح را كه از راه تظاهرات مسالمت آميز مي‌خواهند به اهداف انقلاب برسند سركوب مي‌كند.
به اين دليل به نظر نمي‌رسد امريكا و اسرائيل به راحتي بگذارند كه مردم مصر به اهداف خود برسند و مصر جايگاه منطقه اي خود را در جهت دفاع از منافع ملت مصر و منطقه بر عهده بگيرد. آن‌ها به شدت نگران امنيت اسرائيل هستند. چون تصور مي‌كنند اگر انقلاب پيروز شود و مردم به خواست خود برسند، مسئله مخالفت با اسرائيل و حمايت از فلسطين در بطن اين انقلاب‌ها وجود دارد.
|
