در انقلاب مصر چه گذشت؟
تاریخ ۲۶ بهمن ۱۳۸۹ - ۱۰:۴۴ | عنوان: مصر
| خبرگزاري فارس: روزنامه السفير لبنان در گزارشي به بررسي حوادث روزهاي آخر انقلاب مصر پرداخت.
به گزارش فارس، روزنامه لبناني السفير در تشريح انقلاب مصر در روزهاي گذشته نوشت: همه چيز با يك تظاهرات كليد خورد، اما اين تظاهرات به مناطق ديگر مصر هم كشيده شد و به يك انقلاب و آنگاه به نوعي عصيان و نافرماني مدني انجاميد تا جاييكه حكومت تا مرز از دست دادن كنترل اوضاع كشور پيش رفت، اينجا بود كه "حسني مبارك " رئيس جمهور مخلوع مصر حاضر شد پرچم سفيد را بالا ببرد و قدرت را رها كند، اما اين اتفاق چگونه رخ داد؟
تاكنون اطلاعات دقيقي پيرامون اين مسأله در دست نيست، اما كاملا روشن است كه با اوج‌گيري تظاهرات ميليوني، پيوستن بسياري از استانهاي مصر به انقلابيون و آغاز هفته سوّم اعتراضات گسترده، نشانه‌هاي شروع نافرماني مدني در ساعت سه بعد از ظهر روز چهارشنبه نهم فوريه جاري، آشكار شد و همزمان اعتصاب‌هاي متعدد نيز ده‌ها نهاد دولتي را در برگرفت.
در روز پنجشنبه دهم فوريه، شمال، جنوب و شمال شرق مصر و به ويژه مركز قاهره شاهد اوج‌گيري اعتصاب‌ها و تظاهرات مردمي بود تا جاييكه بر اساس گزارش‌هاي ارسالي منابع مطلع به روزنامه السفير، خروج مبارك قطعي و تمام شده به نظر مي‌رسيد.
با آنكه انفجار اوضاع در مصر، كاملا روشن به نظر مي‌رسيد اما اعلام خبر برگزاري جلسه شوراي عالي نيروهاي مسلح در ساعت پنج بعد از ظهر پنجشنبه گذشته، بسيار غافلگير كننده بود، بويژه آنكه تلويزيون مصر اين خبر را به همراه تصاويري از جلسه مذكور، پخش كرد؛ تصاويري كه در آن خبري از حضور فرمانده كل نيروهاي مسلح يعني حسني مبارك و معاونش سرلشكر عمر سليمان نبود. پس از پخش بيانيه چهار سطريِ شماره يك كه بيانگر اعلام حمايت نيروهاي مسلّح از مردم و مشروعيت خواسته‌هاي آنان بود، گمانه‌زني‌ها و تحليل‌ها آغاز شد و تظاهرات كنندگان ميدان التحرير پس از شنيدن اين گمانه زني ها و تحليل‌ها تصوّر كردند كه كار حكومت تمام شده است. در همين حال به نظر مي‌رسيد كه نيروهاي مسلّح عليه مبارك كودتا كرده‌اند، چرا كه وي در جلسه آنها حضور نداشت و بيانيه شماره يك هم انقلاب مردم مصر براي سرنگوني مبارك را مشروع قلمداد كرده بود.
پس از آنكه تلويزيون مصر از سخنراني قريب‌الوقوع مبارك خبر داد، تصوّر كودتا تا حدّي به حاشيه رفت و اين تلقّي به وجود آمد كه مبارك با فشار ارتش و در چارچوب مشروعيت انقلاب مردم مصر از قدرت كناره‌گيري خواهد كرد، هر چه زمان مي‌گذشت پيش‌بيني‌ها نيز تنها در همين جهت يعني كناره‌گيري مبارك ادامه پيدا مي‌كرد، به ويژه آنكه ارتش تصميم داشت تا همان روز، دومين بيانيه خود را هم منتشر كند. همچنين "ضياء رشوان " تحليلگر سياسي مركز پژوهش‌هاي سياسي و استراتژيك الأهرام با استناد به اظهارات "حسام بدراوي " دبير كل حزب حاكم مصر، از كناره‌گيري قريب‌الوقوع مبارك خبر داده بود، نخست‌وزير مصر هم در اظهاراتي همين موضوع را مطرح كرده بود و برخي منابع سيا نيز از كناره‌گيري مبارك خبر داده بودند.
با اين همه، سخنراني مبارك كه در ساعات پاياني پنجشنبه شب گذشته پخش شد، هيچ سنخيّتي با پيش‌بيني‌هاي تحليلگران نداشت، چرا كه وي بر عدم كناره‌گيري از قدرت، تأكيد كرد و در مقابل اختياراتش را به عمر سليمان واگذار نمود. اينجا بود كه انقلاب مردمي به اعلاميه‌اي سراسر خشم و اعتراض، تبديل شد كه تا صبح، خواب را در چشمان تر مصري‌ها شكست و به اوج گيري مجدد و خطرناك تظاهرات و اعتصاب در بامداد جمعه 11 فوريه انجاميد، اين در حالي بود كه همگان در انتظار پخش دومين بيانيه نيروهاي مسلّح بودند، بيانيه‌اي كه نيروهاي مسلح، بارها اعلام قريب‌الوقوع آن را از طريق پيامك به اطلاع مصري‌ها رسانده بودند.
اين بيانيه كه در ظهر روز جمعه پخش شد، بار ديگر اميد مصري‌ها را به نااميدي تبديل كرد و با وجود تأكيد بر تعهد نيروهاي مسلّح به لغو حالت فوق‌العاده، اصلاح قانون اساسي، برگزاري انتخابات سالم و عدم تعقيب تظاهركنندگان، ادامه وضعيت موجود را كه توسط مبارك اعلام شده بود، مورد تأييد قرار داد. پس از پخش اين بيانيه، صداي تظاهرات جاي جاي مصر را در بر گرفت تا آخرين اميد براي كنار زدن مبارك نقش بر آب نشود، اميدي كه تحقق آن، با وجود تظاهراتها و اعتراضات گسترده مردمي، غيرممكن به نظر مي‌رسيد.
در اين لحظات كه نااميدي و اصرار در دلها موج مي‌زد و موضع ارتش در هاله‌اي از ابهام و - به قول «رشوان» - دستپاچگي قرار گرفته بود، عمر سليمان حدود ساعت شش عصر در صفحه تلويزيون ظاهر شد و با چهره‌اي درهم، كناره‌گيري مبارك و سپردن اداره كشور به شوراي عالي نيروهاي مسلّح از سوي او را اعلام نمود.
آقاي رشوان در گفت‌وگو با روزنامه السفير اعلام كرد كه نيروهاي مسلّح به عكس گمانه‌زني هاي موجود، مبارك را به كناره‌گيري از قدرت وادار نكردند، وي تصريح كرد: ارتش كاملا به مبارك وفادار بود و تصميم مبارك براي كناره‌گيري از قدرت با توافق وي و ارتش صورت گرفت.
"طلعت مسلم "سرلشكر بازنشسته ستاد جنگ نيز اين تحليل را مي‌پذيرد و مي‌گويد: دو طرف با هم توافق كرده بودند كه در صورت خارج شدن اوضاع از كنترل، نيروهاي مسلّح اداره كشور را در دست گيرند. وي در مصاحبه با روزنامه السفير گفت: پس از انتشار بيانيه شماره يك توسط نيروهاي مسلّح در عصر پنج شنبه و برگزاري جلسه شوراي عالي نيروهاي مسلّح در غياب مبارك و معاونش، برخي گمان كردند كه كودتا صورت گرفته است در حالي كه اينگونه نبود بلكه نيروهاي مسلّح بر اساس توافق مذكور، به وظيفه طبيعي خود در اداره امور كشور عمل كردند. وي افزود: به نظر مي‌رسد كه آنچه اتفاق افتاد نه تضادّ نيروهاي مسلّح با مبارك كه اختلاف آنها با وي را نشان مي‌دهد.
اين در حالي است كه برخي منابع مطّلع به روزنامه السفير اطلاع دادند كه حوادث پنجشنبه گذشته و پيام‌هاي متناقض آن، به علت توافق همه بر سر استعفاي مبارك رخ داد و وي دو بار پيش از اين آمادگي خود را براي كناره‌گيري از قدرت اعلام كرده بود، اما هر بار در لحظات آخر از تصميم خود منصرف مي‌شد». اين منبع افزود: پس از آنكه ناآرامي‌ها بالا گرفت و مي‌رفت تا اوضاع از كنترل خارج شود مبارك، موافقت خود را براي استعفا اعلام كرد و شوراي عالي نيروهاي مسلّح نيز بر همين اساس، بيانيه شماره يك خود را صادر كرد، اما مبارك براي بار سوّم از تصميم خود منصرف شد.
بر اساس گزارش اين منبع، برخي فشارها در داخل كاخ رياست جمهوري باعث شد تا مبارك هربار از تصميم خود مبني بر استعفا منصرف شود، اما خشم مردم از سخنراني پنجشنبه شب مبارك و بالا گرفتن تظاهرات در بامداد جمعه، همگان را بر آن داشت تا كناره‌گيري مبارك از قدرت را بپذيرند، بر اساس گزارش منبع مذكور، در مرحله بعد نيروهاي مسلّح به تظاهرات كنندگان اجازه دادند به سمت ساختمان راديو و تلويزيون در مركز قاهره و كاخ رياست جمهوري در منطقه «مصر جديد» واقع در شمال قاهره، حركت كنند. آقاي رشوان در تحليل بيانيه شماره دو نيروهاي مسلّح كه با هدف آرام كردن اوضاع منتشر شد و در اين زمينه توفيقي نيافت، مي‌گويد: اين بيانيه تنها براي وقت‌كشي صادر شد و مبارك تصميم نهايي خود براي استعفا را در اثناي صدور اين بيانيه اتخاذ كرده بود.
|
|