معارضان مصر و گزینه‌های پیش رو در دوره دوم ریاست جمهوری السیسی

«عبدالفتاح السیسی» با وجود دعوت معارضان به تحریم انتخابات ریاست‌جمهوری مصر، طبق اعلام کمیته عالی انتخابات این کشور با کسب ۹۷ درصد آرا در سمت خود ابقا شد.

چهار سال دوره گذشته ریاست‌جمهوری عبدالفتاح السیسی، معارضان مصر از وجود محدودیت‌هایی سخن گفته و از اوضاع حقوقی و سیاسی در این کشور انتقاد کردند در حالیکه طی چهار سال گذشته السیسی تنها یکبار با معارضان دیدار کرد.

اختلافات بین السیسی و معارضان در دوره قبلی با امضای توافقنامه تیران و صنافیر با عربستان سعودی و اعطای این دو جزیره به ریاض در سال 2016 به اوج خود رسید تا حدی که مصر شاهد تظاهرات‌های بی‌سابقه در دوره السیسی بود و صدها نفر نیز بازداشت شدند.

با وجود ادعاهای مسئولان مصر درباره حمایت از آزادی بیان و حقوق بشر اما معارضان همواره از وجود محدودیت‌ها و نقض حق آزادی بیان از جمله تعطیلی مراکز فرهنگی و سایت‌های خبری انتقاد می‌کردند و مسئولان مصر حتی چند فعال حقوقی را بازداشت و آنها را از سفر منع کردند.

طبق گزارش خبرگزاری آناتولی، این اختلافات بین معارضان و نظام السیسی به حدی رسید که 13 دسامبر 2017 هشت حزب و بیش از 150 شخصیت تشکیل «جنبش مدنی» با هدف مقابله با نابسامانی اوضاع در دو سطح سیاسی و اقتصادی را اعلام کردند.

گروه اخوان‌المسلمین نیز در چهال سال گذشته دوره ریاست‌جمهوری السیسی یک گروه ممنوعه بوده و در خارج از مصر دفاتر را ایجاد کرده و هر گونه پذیرش مشروعیت السیسی را رد کردند.

از اینرو «مختار غباشی» تحلیلگر سیاسی مصر و معاون رئیس مرکز عربی مطالعات سیاسی و استراتژیک در قاهره می‌گوید که «معارضان به معنای واقعی کلمه اکنون در مصر وجود ندارد بلکه اکنون دو جناج وجود دارد جناح طرفدار (السیسی) و جناحی که سکوت اختیار کرده است.»

3 گزینه پیشروی معارضان تا سال 2022

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که معارضان در چهار سال آینده دوره ریاست‌جمهوری السیسی سه گزینه پیشرو دارند: ادغام شدن در حیات سیاسی، مشارکت مشروط دو طرف(دولت و معارض) و یا استمرار مخالفت با وضعیت کنونی.

«طارق فهمی» استاد علوم سیاسی مصر در این باره می‌گوید که معارضان چند دسته هستند: دسته اول افرادی هستند که به صفوف معارضان نپیوسته و تنها دیدگاه‌های خود درباره نحوه رهبری صحنه سیاسی را مطرح می‌کنند.

دسته دوم، جریان مردمی و احزاب رسمی است، دسته سوم گروه اخوان‌المسلمین و احزاب وابسته به آن و دسته چهارم نیز جریان‌های انقلابی است که مهم‌تر از همه است و جوانان زیادی را دربرمی‌گیرد.

به عقیده فهمی معارضان مصر دو سناریو پیشرو دارند: نخست پیوستن به صحنه سیاسی در صورتیکه دولت گزینه استقبال از گروه‌های سیاسی را دنبال کند و دوم اینکه معارضان به حاشیه رانده شده و تنها به فعالیت‌های خود در سایت‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی ادامه دهند.

وی درباره جریان اسلام‌گرا نیز اظهار داشت : «مشروعیت السیسی در دوره نخست بر کنار گذاشتن اخوان‌المسلمین از قدرت بنا شد و گمان نمی‌کنم که در این دوره نیز فرصتی برای این جریان فراهم شود.»

«حسن نافعه» استاد دانشگاه مصر نیز سناریو سومی برای معارضان مطرح کرد که عبارت است از: دستیابی معارضان به دیدگاه مشترک برای مصر و کنار گذاشتن اختلافات به منظور دفاع از قانون اساسی و مخالفت با هر گونه اعمال اصلاحات در آن و نیز آمادگی برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده در سال 2022.